انواع نیم سکه چیست؟ صفر تا صد نیم سکه + جدول مشخصات
۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۴
14,975 بازدید

نیم سکه بهار آزادی یکی از سکههای طلای دولتی در کشور ایران است که وزنی معادل نصف سکه تمام دارد. این سکه از نظر عیار و استاندارد ساخت خود شبیه تمام سکه بهار آزادی است و تنها وزن آن فرق میکند. وزن پایین نیم سکه همچنین باعث میشود تا قیمت آن نیز حدودا نصف قیمت تمام سکه باشد و افراد با بودجه کمتر بتوانند آن را خریداری کنند.
با افزایش نرخ ارز در کشور و مهمتر از آن، افزایش شدید قیمت جهانی طلا، قیمت نیم سکه نیز با افزایش روبهرو شده است و بسیاری از مردم تنها برای سرمایه گذاری آن را خریداری میکنند. اگر شما هم جزو این افراد هستید و میخواهید با خرید نیم سکه در طلا سرمایه گذاری کنید، مقاله امروز مجله طلاسی را از دست ندهید.
قرار است در ادامه ابتدا بهطور کامل نیم سکه و مشخصات آن را بررسی کنیم و با انواع آن آشنا شویم. همچنین به شما میگوییم که آیا برای سرمایه گذاری خرید نیم سکه بهتر است یا گزینه بهتری هم وجود دارد؟ لطفا همراه ما باشید.
معرفی نیم سکه
نیم سکه یکی از انواع سکههای طلا در ایران به شمار میرود که وزن آن نصف سکه تمام و قیمت آن نیز تقریباً نصف آن است. این سکه توسط بانک مرکزی ضرب شده و اعتبار بالایی در بین مردم دارد.
نیم سکه تنها یکی از انواع سکههای طلا در بازار ایران است که از نظر وزنی بعد از تمام سکه در رتبه دوم قرار میگیرد. در واقع نیم سکه همانطور که از اسمش هم میتوان حدس زد، با وزنی نصف سکه تمام ضرب میشود و از نظر قیمت نیز حدودا نصف آن ارزش دارد.
مانند بقیه سکههای دولتی در ایران، نیم سکه نیز توسط بانک مرکزی ضرب میشود و از این نظر میتوان آن را جزو سکههای بانکی در نظر گرفت. برای آشنایی با تفاوت سکه بانکی و غیر بانکی پیشنهاد میکنیم حتما مقاله «سکه بانکی و غیر بانکی چیست؟ کدام بهتر است؟» را مطالعه کنید. بانکی بودن نیم سکه باعث میشود تا این سکه از اعتبار بالایی در بین مردم برخوردار باشد و بسیاری از آنها برای حفظ ارزش سرمایه خود و کسب سود در بلند مدت، به سراغ خرید نیم سکه بروند.
تمام نیم سکههای بانکی موجود در بازار ایران براساس استاندارد خاصی تولید میشوند و همگی از نظر ویژگیهای مختلفی همچون وزن و عیار یکسان هستند. بیایید در بخش بعدی با جزئیات بیشتری مشخصات نیم سکه را بیان کنیم.
مشخصات کامل نیم سکه
نیم سکه طلا با وزن ۴.۰۶۶۵ گرم و قطر ۱۹ میلیمتر با عیار ۹۰۰ از طلا و مس ساخته میشود. مقدار طلای خالص آن ۳.۶۶۱۱۹۱ گرم است و طراحی آن با دقت و ظرافت خاصی انجام میشود.
بانک مرکزی وظیفه ضرب سکههای طلا را در ایران برعهده دارد و برای این کار از استانداردهای خاصی پیروی میکند. برای مثال وزن تمام سکهها از قبل مشخص است و تمام سکهها با دقت تمام و با همان وزن تولید میشوند. به همین ترتیب عیار سکهها نیز مشخص است و همه سکهها باید با عیار ۹۰۰ در ۱۰۰۰ یا ۲۲ تولید شوند. البته عیار واقعی این سکهها ۲۱.۶ است اما برای راحتی معمولا عیار سکه را ۲۲ در نظر میگیرند. اگر نمیدانید عیار طلا چیست، پیشنهاد میکنیم حتما مقاله لینکشده را مطالعه کنید.
حتما از خود میپرسید که وزن نیم سکه چقدر است؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که نیم سکه با وزنی معادل ۴.۰۶۶۵ گرم تولید میشود و قطر آن ۱۹ میليمتر است. همچنین با توجه به وزن نیم سکه و عیار طلای آن میتوان نتیجه گرفت که تنها ۳.۶۶۱۱۹۱ گرم آن از طلا تشکیل شده و بقیه وزن آن را فلزات دیگری همچون مس تشکیل میدهد.
نکته مهم دیگری که در مورد نیم سکه وجود دارد طرح آن و ظرافت خاصی است که در هنگام ضرب به آن توجه میشود. تمام نیم سکهها، همانند سکههای بانکی دیگر، با دقت و ظرافت خاصی طراحی و تولید میشوند و هیچگونه ناترازی یا ناهمواری در آنها وجود ندارد.
جدول مشخصات نیم سکه بهار آزادی | |
عیار در ۱۰۰۰ | ۹۰۰ |
عیار در ۲۴ | ۲۱.۶ (برای راحتی ۲۲) |
وزن | ۴.۰۶۶۵ گرم |
شکل | دایره |
قطر | ۱۹ میلیمتر |
مقدار طلای خالص | ۳.۶۶۱۱۹۱ گرم |
سایر مواد به کار رفته | مس یا آلیاژی از نقره و مس |
در بالا جدول مشخصات نیم سکه را مشاهده میکنید که تمام ویژگیهای منحصربهفرد آن را در یک قاب نشان میدهد. همچنین برای مشاهده قیمت نیم سکه بهصورت لحظهای میتوانید به صفحه مخصوص طلاسی مراجعه کرده و نمودار قیمت آن را بههمراه تاریخچه قیمت و عملکرد آن مشاهده کنید.
انواع نیم سکه
زمانی که در بازار طلای ایران از نیم سکه صحبت میشود، منظور نیم سکه بهار آزادی یا همان نیم سکه بانکی است که توسط بانک مرکزی ضرب میشود. با این حال انواع نیم سکه را میتوان به چند نوع دیگر نیز تقسیمبندی کرد که عبارتند از:
- نیم سکه بهار آزادی بانکی: نیم سکههای رایج بازار و اصلیترین نوع نیم سکه در ایران که در دوران بعد از انقلاب توسط بانک مرکزی ضرب شده و میشود.
- نیم سکه بهار آزادی غیر بانکی: نیم سکههای بعد از انقلاب که توسط کارگاههای خصوصی و بهعنوان نسخه کپی نیم سکه بهار آزادی بانکی تولید میشوند و ممکن است از نظر عیار، وزن و شکل، استاندارد نسخههای بانکی را نداشته باشند.
- نیم سکه پهلوی بانکی: نیم سکههایی که در در دوران قبل از انقلاب توسط بانک مرکزی ضرب میشدند و در زمان حال تنها بهعنوان عتیقه و یک آیتم کلکسیونی از آنها یاد میشود.
- نیم سکه پهلوی غیربانکی: نیم سکههای قبل از انقلاب که توسط کارگاههای خصوصی و با کپیبرداری از نیم سکه پهلوی بانکی تولید شدهاند.

مقایسه نیم سکه با سایر سکههای طلا
نیم سکه تنها یکی از سکههای طلای رایج در بازار ایران است و به جز آن با چند نوع سکه دیگر نیز مواجه هستیم. بهطور کلی سکههای طلا در ایران به ۵ نوع تقسیم میشوند که عبارتند از:
- تمام سکه بهار آزادی (طرح قدیم) و امامی (طرح جدید)
- نیم سکه
- ربع سکه
- سکه گرمی
- سکه پارسیان
در این بین سکه پارسیان تنها سکهای است که توسط بانک مرکزی ضرب نمیشود و وظیفه تولید آن را کارگاههای خصوصی دارای مجوز برعهده دارند. برای آشنایی با سکه پارسیان میتوانید مقاله «سکه پارسیان چیست» را مطالعه کنید یا سری به صفحه قیمت سکه پارسیان بزنید.
نیم سکه از نظر وزن، عیار و ویژگیهای دیگر با بقیه سکههای طلا تفاوت دارد که مقایسه آنها را در جدول زیر مشاهده میکنید.
جدول مقایسه سکههای طلا در ایران | ||||
| تولیدکننده | وزن (گرم) | عیار (در ۱۰۰۰) | قطر |
تمام سکه | بانک مرکزی | ۸.۱۳۵۹۸ | ۹۰۰ | ۲۲ |
نیم سکه | بانک مرکزی | ۴.۰۶۶۵ | ۹۰۰ | ۱۹ |
ربع سکه | بانک مرکزی | ۲.۰۳۳۲۵ | ۹۰۰ | ۱۶ |
سکه گرمی | بانک مرکزی | ۱.۰۱ | ۹۰۰ | ۱۳.۳ |
سکه پارسیان | کارگاههای خصوصی | متغیر از ۰.۰۳ تا ۲ | متغیر معمولا ۷۵۰ | شکل غیردایرهای |
همانطور که میبینید، بدون در نظر گرفتن سکههای پارسیان، نیم سکه از نظر وزنی دومین سکه سنگین بازار ایران است و وزن و ارزشی نصف سکه تمام دارد.
قیمت نیم سکه چگونه تعیین میشود؟
قیمت نیم سکه تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند قیمت جهانی طلا، نرخ ارز، عرضه و تقاضا و حباب قیمتی قرار دارد. برای تعیین قیمت نهایی، ارزش ذاتی طلا در سکه به همراه هزینه ضرب و حباب قیمت محاسبه میشود.
قیمت نیم سکه تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد و بهصورت روزانه یا حتی لحظهای محاسبه میشود. مهمترین عواملی که در تعیین قیمت نیم سکه اثرگذار هستند، عبارتند از:
- قیمت جهانی اونس طلا: تقریبا ۹۰ درصد نیم سکه از طلا تشکیل شده و برای همین نوسان قیمت طلا در سطح جهان روی ارزش این سکه در ایران نیز تاثیر میگذارد.
- نرخ ارز در داخل کشور: افزایش و کاهش قیمت دلار در بازار آزاد نیز باعث میشود تا قیمت نیم سکه بیشتر یا کمتر شود.
- عرضه و تقاضا: با افزایش تقاضا برای خرید نیم سکه ممکن است افراد تمایل داشته باشند تا پولی بیشتر از ارزش واقعی این سکه پرداخت کنند. در عوض زمانی که عرضه نیم سکه بیشتر میشود قیمت آن کاهش مییابد. بنابراین عرضه و تقاضا نیز در تعیین قیمت نیم سکه اثرگذار هستند.
- حباب قیمت: تقریبا تمام سکههای طلا در ایران حباب قیمتی دارند و با مبغلی بیشتر از ارزش واقعی خود معامله میشوند. از همین رو افزایش و کاهش حباب نیم سکه نیز روی قیمت آن تاثیر میگذارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد حباب خواندن مقاله «حباب طلا چیست» را پیشنهاد میکنیم.
با در نظر گرفتن این عوامل شاید از خود بپرسید که نحوه محاسبه قیمت نیم سکه چگونه است؟ برای پاسخ به این سوال باید بگوییم که برای این کار تنها کافی است ارزش ذاتی طلای موجود در نیم سکه را با هزینه ضرب و حباب قیمت جمع کنید تا قیمت نهایی نیم سکه به دست آید.
برای سرمایهگذاری نیم سکه بخریم یا طلا آب شده؟
خرید نیم سکه به دلیل قیمت بالا، نیاز به نگهداری و ریسک سرقت ممکن است برای برخی افراد دشوار باشد. در مقابل، خرید طلای آب شده از طلاسی با سرمایه کم، امکان فروش جزئی و بدون هزینههای جانبی، گزینهای مناسبتر است. طلای آب شده بهصورت دیجیتال نگهداری میشود و ریسک سرقت را از بین میبرد.
نیم سکه قطعهای از طلاست که عیار بالایی دارد و به دلیل دولتی بودن، اعتبار آن هم بسیار زیاد است. همین موضوع باعث میشود تا مردم برای سرمایه گذاری و حفظ ارزش داراییهای خود به سراغ خرید نیم سکه بروند. با اینکه با خرید نیم سکه میتوان از رشد قیمت طلا بهرهمند شد و در طولانی مدت ارزش سرمایه خود را افزایش داد اما خرید نیم سکه معایبی هم دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
- قیمت بالا: برای خرید نیم سکه نیاز به بودجه زیادی دارید و لازم است حتما ابتدا تمام مبلغ نیم سکه را تامین کنید و سپس آن را بخرید.
- نیاز به نگهداری: نیم سکه یک دارایی فیزیکی است و باید از آن در یک جای امن نگهداری کنید.
- ریسک سرقت: طلای فیزیکی همیشه در معرض خطر سرقت قرار دارد و ممکن است نیم سکه شما دزدیده شود.
- عدم امکان فروش جزئی: اگر بعدا به مقداری پول نقد نیاز پیدا کنید، مجبور هستید تا نیم سکه خود را بهطور کامل بفروشید و نمیتوانید تنها بخشی از آن را نقد کنید.
- دارای حباب: قیمت سکههای طلا در ایران دارای حباب قیمتی است و این سکهها بیشتر از ارزش واقعی خود معامله میشوند. نیم سکه نیز از این قاعده مستثنی نیست و برای خرید آن باید مبلغی بیش از ارزش واقعی آن هزینه کنید.
برای حل این مشکلات روش دیگری نیز وجود دارد و آن خرید طلای آب شده است. پلتفرم طلاسی با فراهم کردن سایت و اپلیکیشن موبایل به شما اجازه میدهد تا بهشکل آنلاین و کاملا اینترنتی به هر میزان که دلتان میخواهد، طلا بخرید. خرید طلای آب شده از طلاسی در مقایسه با خرید نیم سکه مزایای زیر را دارد:
- حداقل سرمایه کم: در طلاسی حتی با ۱۰۰ هزار تومان نیز میتوانید طلا بخرید و لازم نیست حتما چند ده میلیون برای خرید نیم سکه جمعآوری کنید.
- امکان فروش جزئی: اگر در آینده به مقداری پول نقد نیاز پیدا کنید، میتوانید تنها بخشی از موجودی طلای خود را بفروشید و اجازه دهید بقیه آن به شکل طلای آب شده باقی بماند و رشد کند.
- بدون هزینه جانبی و حباب: خرید طلای آب شده از طلاسی هیچ هزینه جانبی دیگری همچون اجرت ساخت یا حباب ندارد.
- بدون نیاز به نگهداری: طلاهای شما نزد طلاسی و در مکانهای امنی همچون بانک نگهداری میشود و لازم نیست حتما خودتان آن را در یک جای امن نگهداری کنید. البته امکان دریافت طلای فیزیکی نیز در طلاسی وجود دارد اما اجباری نیست.
- بدون ریسک سرقت: از آنجایی که موجودی طلای شما در طلاسی بهصورت پیشفرض بهشکل دیجیتال نگهداری میشود، لازم نیست نگران به سرقت رفتن نیم سکه و طلاهای فیزیکی خود باشید.
همچنین در جدول زیر میتوانید مقایسه سرمایه گذاری در نیم سکه یا طلای آب شده را مشاهده کنید.
مقایسه سرمایه گذاری در نیم سکه و طلای آب شده | ||
| نیم سکه | طلای آب شده |
سرمایه مورد نیاز | زیاد | خیلی کم |
امکان فروش جزئی | ندارد | دارد |
هزینه جانبی | دارد | ندارد |
ریسک سرقت | دارد | ندارد |
نیاز به نگهداری | دارد | ندارد |
سخن پایانی
یکی از گزینههای محبوبی که برای سرمایه گذاری در طلا وجود دارد، خرید نیم سکه است. نیم سکه تنها یکی از انواع سکههای طلا در بازار ایران به حساب میآید که عدهای از مردم به دلیل بودجه محدودتر خود به سراغ خرید آن میروند. برای کمک به کسانی که به دنبال آشنایی بیشتر با نیم سکه هستند، مقاله امروز مجله طلاسی را به معرفی کامل نیم سکه اختصاص دادیم.
همچنین در ادامه نیم سکه را با سایر سکههای طلا مقایسه کردیم و دیدیم که خرید نیم سکه برای سرمایه گذاری محدودیتهایی به همراه دارد که با خرید طلای آب شده آنلاین از طلاسی میتوان آنها را برطرف کرد. نظر شما در مورد خرید نیم سکه چیست؟ لطفا دیدگاهها و تجربیات خود را در قسمت نظرات همین مقاله با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
- نیم سکه چیست؟
نیم سکه یکی از انواع سکههای طلای موجود در بازار ایران است که در کنار سکههای دیگری همچون تمام سکه و ربع سکه قرار میگیرد.
- چند نوع نیم سکه داریم؟
معمولا منظور از نیم سکه همان نیم سکه بهار آزادی بانکی است ولی این نوع سکه را میتوان به دو دسته نیم سکه بانکی و نیم سکه غیر بانکی یا نیم سکه بهار آزادی یا نیم سکه پهلوی نیز تقسیم کرد.
- عیار نیم سکه چقدر است؟
نیم سکه با عیار ۹۰۰ در هزار یا ۲۲ در ۲۴ تولید میشود و ۹۰ درصد آن از طلا ساخته شده است.
- وزن نیم سکه چقدر است؟
وزن نیم سکه برابر با ۴.۰۶۶۵ گرم است که دقیقا با نصف وزن تمام سکه برابری میکند.
- نحوه تعیین قیمت نیم سکه چگونه است؟
برای محاسبه قیمت نیم سکه باید ارزش ذاتی طلای بهکار رفته در آن را با هزینههای جانبی مثل هزینه ضرب بانک مرکزی و حباب قیمت جمع کنید. در محاسبه ارزش ذاتی طلای نیم سکه نیز عواملی همچون قیمت جهانی اونس طلا و نرخ ارز تاثیرگذار هستند.
- نیم سکه بخریم یا طلا آب شده؟
سرمایه گذاری در طلا با خرید نیم سکه، معایبی همچون نیاز به سرمایه اولیه زیاد دارد که با خرید آنلاین طلای آب شده از طلاسی حل میشود.

مریم رحیمی مقدم هستم. مترجم زبان انگلیس و نویسنده محتوای وبلاگ فارسی و انگلیسی.
دیدگاه شما
