سکه بانکی و غیر بانکی چیست و کدام یک بهتر است؟ + جدول مقایسه

سکه‌های طلای موجود در بازار ایران به چند نوع تقسیم می‌شوند که در یک دسته‌بندی می‌توان آن‌ها را به دو نوع سکه بانکی و سکه غیر بانکی تقسیم کرد. سکه بانکی و غیر بانکی از نظر ویژگی‌های مختلفی همچون نهاد سازنده، ارزش، اعتبار و شکل ظاهری با یکدیگر تفاوت دارند.

برای همین بسیاری از کسانی که با هدف سرمایه گذاری در طلا به سراغ خرید انواع سکه می‌روند، اغلب با این سوال مواجه می‌شوند که سکه بانکی و سکه غیر بانکی چیست؟ آیا خرید سکه غیر بانکی منطقی است یا نباید به سراغ آن‌ها برویم؟ برای پاسخ به این سوالات مقاله امروز مجله طلاسی را به همین موضوع اختصاص داده‌ایم. لطفا تا انتها همراه ما باشید.

سکه بانکی چیست؟

به همه سکه‌های طلایی که توسط بانک مرکزی ایران تولید می‌شوند سکه بانکی می‌گویند. برای مثال ربع سکه یکی از محبوب‌ترین سکه‌های بانکی در ایران است که بسیاری از مردم برای سرمایه گذاری از آن استفاده می‌کنند.

در سکه‌های بانکی از استاندارد خاصی پیروی می‌شود و برای همین همه آن‌ها وزن، عیار و شکل خاص خود را دارند. این سکه‌ها معمولا در بسته‌بندی‌های رسمی و به‌شکل پلمپ‌شده عرضه می‌شوند و از اعتبار بالایی در بین مردم برخودار هستند. البته این سکه‌ها ممکن است بدون پلمپ هم معامله شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه می‌توانید مقاله «پلمپ سکه چیست» را مطالعه کنید.

نکته مهمی که در مورد سکه بانکی وجود دارد این است که این سکه‌ها تحت نظارت دولت ضرب می‌شوند و اگر آن‌ها را از جای معتبری خریداری کنید، می‌توانید از اصالت و اعتبار آن مطمئن باشید. این موضوع همچنین باعث می‌شود تا سکه‌های بانکی در طول زمان نه‌تنها ارزش خود را از دست ندهند بلکه روز به روز علاقه مردم برای استفاده از آن‌ها بیشتر شود. برای بررسی صحت این ادعا می‌توانید قیمت انواع سکه را در طول سالیان گذشته ببینید. تنها کافی است به صفحه قیمت لحظه‌ای سکه در طلاسی بروید و قیمت‌ها را مقایسه کنید.

چند نوع سکه بانکی داریم؟

سکه بانکی به چند نوع تقسیم می‌شود که این روزها دیگر همه مردم با آن‌ها آشنا هستند. انواع سکه‌های بانکی عبارتند از:

• تمام سکه بهار آزادی (طرح قدیم)
• تمام سکه امامی (طرح جدید)
• نیم سکه
• ربع سکه
• سکه گرمی

همه این سکه‌ها توسط بانک مرکزی ضرب می‌شوند و برای همین جزو دسته سکه بانکی قرار می‌گیرند. اگر دو سکه بانکی از یک نوع را در کنار یکدیگر قرار دهید، هیچ تفاوتی بین آن‌ها پیدا نخواهید کرد. این سکه‌ها به‌قدری دقیق و ظریف ساخته می‌شوند که کوچک‌ترین تفاوتی در ظاهر، وزن و دیگر ویژگی‌های آن‌ها وجود ندارد.

به خاطر همین اصالت و اعتبار بالای سکه‌های بانکی است که بسیاری از مردم برای حفظ و رشد ارزش سرمایه خود به خرید انواع سکه بانکی روی می‌آورند. البته خرید سکه محدودیت‌های خاص خود را هم دارد که برای آشنایی با آن‌ها می‌توانید مقاله «برای سرمایه گذاری سکه بخریم یا طلا» را مطالعه کنید. همچنین در مقاله «آشنایی با انواع سکه طلا» توضیحات بیشتری در مورد هر یک از سکه‌های بانکی داده‌ایم که خواندن آن نیز خالی از لطف نخواهد بود.

سکه غیر بانکی چیست؟

به سکه‌های طلایی که در کارگاه‌ها و طلاسازی‌های مختلف تولید می‌شود سکه غیر بانکی می‌گویند. در تولید سکه غیر بانکی همان‌طور که از اسمش هم پیداست، بانک مرکزی هیچ نقشی ندارد.

سکه غیر بانکی معمولا به‌عنوان نسخه کپی و تقلبی سکه بانکی شناخته می‌شود و برای همین معمولا اعتبار آن‌ها بسیار کمتر از انواع سکه بانکی است. البته باید به این نکته توجه داشت که برخی سکه‌های غیر بانکی نمونه بانکی ندارند و برخی دیگر نیز دارای مجوز هستند و در بازار می‌توان آن‌ها را خرید و فروش کرد.

با این حال معمولا زمانی که از سکه غیر بانکی صحبت می‌شود منظور نسخه‌ای از سکه‌های بانکی است که در کارگاه‌ها تولید شده و قیمت کمتری دارد. برای درک بهتر موضوع، ربع سکه را در نظر بگیرید که در شکل اصلی خود یک سکه بانکی است و توسط بانک مرکزی ضرب می‌شود. اما ممکن است افرادی با اهداف مختلف در کارگاه‌های خود نمونه‌ای از ربع سکه را با همان طرح و وزن تولید کنند که در این صورت ربع سکه مورد نظر از نوع ربع سکه غیر بانکی خواهد بود.

چند نوع سکه غیر بانکی داریم؟

سکه غیر بانکی نیز همانند سکه بانکی به چند نوع تقسیم می‌شود اما طبقه‌بندی آن حالت رسمی ندارد. با این حال در این بخش می‌خواهیم سکه‌های غیر بانکی را به چند دسته تقسیم کنیم.

برخی از سکه‌های غیر بانکی تحت مجوز اتحادیه طلا و جواهر ضرب می‌شوند و خرید و فروش آن‌ها کاملا قانونی است. سکه پارسیان مهم‌ترین سکه غیر بانکی است که هم مجوز دارد و هم مردم به خرید آن روی خوش نشان می‌دهند. این در حالی است که برخی دیگر از سکه‌های غیر بانکی هیچ مجوزی ندارند و در بیشتر مواقع احتمال کلاه‌برداری در آن‌ها زیاد است.

نوع دیگر سکه‌های غیر بانکی سکه‌هایی هستند که عیار و وزن استانداردی دارند. برای مثال یک ربع سکه غیر بانکی می‌تواند با همان وزن و عیار ربع سکه بانکی ساخته شود. اما برخی از سکه‌های غیر بانکی با عیار پایین‌تری ساخته می‌شود که هدف از آن می‌تواند کلاه‌برداری یا پایین آوردن هزینه سکه باشد.

تفاوت سکه بانکی و غیر بانکی

بعد از اینکه با مفهوم سکه بانکی و سکه غیر بانکی آشنا شدیم در این بخش می‌خواهیم یک مقایسه رو در رو بین این دو نوع سکه داشته باشیم. برای این کار در ادامه سکه بانکی و غیر بانکی را از نظر ویژگی‌های مختلفی همچون عیار، وزن و شکل مقایسه خواهیم کرد:

• عیار: تمام سکه‌های بانکی با عیار ۹۰۰ یا ۲۱.۶ ساخته می‌شوند که البته می‌توان آن‌ها را عیار ۲۲ نیز در نظر گرفت. این در حالی است که سکه‌های غیربانکی عیار مختلفی دارند و درصد خلوص آن‌ها یکسان نیست. برای آشنایی با مفهوم عیار خواندن مقاله «عیار طلا چیست» را پیشنهاد می‌کنیم.
• وزن: سکه‌های بانکی با وزن‌های مشخص و استانداردی تولید می‌شوند و وزن دو نمونه از یک نوع سکه با یکدیگر یکسان است. در مورد سکه‌های غیر بانکی چنین نیست و ممکن است وزن آن‌ها کمتر از نمونه بانکی باشد.
• شکل ظاهری: شکل و قالب سکه‌های بانکی با ظرافت خاصی طراحی و تولید می‌شود و هیچ‌گونه اشتباهی در آن‌ها وجود ندارد. با این حال سکه‌های غیر بانکی ممکن است از نظر ظاهر با یکدیگر متفاوت بوده و آن ظرافت و کیفیت سکه‌های بانکی را نداشته باشند.
• قیمت: قیمت سکه‌های بانکی به دلیل اصالت خود معمولا بیشتر از سکه‌های غیر بانکی است و حتی ممکن است حباب قیمت هم داشته باشد. همچنین اگر نسخه بانکی و غیر بانکی یک نوع سکه را با یکدیگر مقایسه کنیم ممکن است قیمت سکه غیر بانکی به دلیل عیار پایین بسیار کمتر از نمونه بانکی خود باشد. اگر نمی‌دانید حباب چیست حتما مقاله «حباب قیمتی سکه طلا و آنچه باید برای جلوگیری از ضرر بدانید» را بخوانید.
• بسته‌بندی: سکه‌های بانکی معمولا با بسته‌بندی باکیفیت و وکیوم‌شده عرضه می‌شوند اما بسته‌بندی سکه‌های غیر بانکی ممکن است با کیفیت پایینی انجام شده باشد.
• محل ساخت: سکه‌های بانکی توسط بانک مرکزی یا تحت نظارت مستقیم این بانک ضرب می‌شوند. این در حالی است که محل تولید سکه‌های غیر بانکی، کارگاه‌ها و طلاسازی‌های مختلف است.
• اعتبار: سکه‌های بانکی به‌دلیل اینکه تحت نظارت دولت هستند، اعتبار بسیار بالایی دارند اما برخی از سکه‌های غیر بانکی معمولا قابل اعتماد نیستند و اعتبار آن‌ها پایین است.
• نقدشوندگی: سکه‌های بانکی به‌راحتی فروش می‌روند اما برای فروش سکه‌های غیر بانکی ممکن است با دردسرهایی مواجه شوید.
• تنوع: سکه‌های بانکی به‌دلیل اینکه باید از استانداردهای خاصی پیروی کنند، تنوع کمتری دارند. اما سکه‌های بانکی چون هیچ محدودیتی ندارند، تنوع‌شان هم بالاست.
• ریسک: اگر سکه بانکی خود را از جای معتبری تهیه کنید ریسک تقلبی بودن آن تقریبا صفر است. با این حال در مورد سکه‌های غیر بانکی باید بگوییم که ریسک تقلبی بودن آن‌ها بسیار بالاست و احتمال دارد سکه مورد نظر عیار پایینی داشته باشد.

 اکنون سوالی که مطرح می‌شود این است که چگونه سکه بانکی و غیر بانکی را از یکدیگر تشخیص دهیم؟ بیایید در بخش بعدی به این سوال پاسخ دهیم.

چگونه سکه غیر بانکی را تشخیص دهیم؟

بسیاری از افراد در هنگام خرید انواع سکه مانند ربع سکه نگران این هستند که شاید سکه در اختیار آن‌ها از نوع غیر بانکی باشد. برای همین این افراد تمایل دارند که بدانند چگونه می‌توان سکه بانکی را از سکه غیر بانکی تشخیص داد.

برای پاسخ به این سوال فرض کنید یک ربع سکه بانکی و یک ربع سکه غیر بانکی در اختیار داریم و می‌خواهیم ببینیم کدام یک سکه اصلی و کدام یک سکه کپی است. برای این کار می‌توانید از دستورالعمل زیر استفاده کنید:

۱. ابتدا وزن و عیار هر دو سکه را اندازه بگیرید. سکه‌های بانکی وزن و عیار دقیقی دارند اما وزن و عیار نمونه‌های غیر بانکی می‌تواند کمتر باشد.

۲. دو سکه را از نظر ویژگی‌های ظاهری با یکدیگر مقایسه کنید. سکه بانکی معمولا ظاهر یک‌دست و منظمی دارد اما در مورد سکه غیر بانکی ممکن است بعضی از قسمت‌های سکه ضخیم‌تر یا نازک‌تر باشد. همچنین کنگره سکه غیر بانکی معمولا یک‌دست نیست و ظاهر نامنظمی دارد.

۳. در آخرین قدم می‌توانید از روی بسته‌بندی دو سکه نیز بین آن‌ها تمایز قائل شوید. بسته‌بندی سکه بانکی معمولا باکیفیت است و هیچ نقطه ضعفی در آن دیده نمی‌شود. این در حالی است که بسته‌بندی سکه غیر بانکی ممکن است با ایراداتی همراه باشد.

اگر هنوز هم نتوانستید بفهمید که سکه شما بانکی است یا غیر بانکی می‌توانید سکه خود را به طلافروشی‌های معتبر ببرید تا آن‌ها اصالت سکه‌ شما را تشخیص دهند.

جایگزین خرید انواع سکه: خرید آنلاین طلای آب شده از طلاسی

با این که خرید سکه به یکی از روش‌های محبوب سرمایه گذاری در بین مردم تبدیل شده است اما این روش معایبی هم دارد. برای مثال ممکن است سکه غیر بانکی را به جای سکه بانکی به شما بفروشند یا در نگه‌داری و مراقبت از سکه‌های خود با مشکل مواجه شوید.

برای حل این مشکلات می‌توانید از روش‌های نوین سرمایه گذاری در طلا همچون خرید طلای آب شده استفاده کنید. پلتفرم طلاسی با طراحی سایت و اپلیکیشن موبایل خرید و فروش طلای آنلاین به شما اجازه می‌دهد تا در کمترین زمان و به‌شکل کاملا اینترنتی به هر میزان طلایی که بودجه‌تان می‌رسد، طلا بخرید و سرمایه خود را رشد دهید.

به جای اینکه پول خود را جمع کنید تا بعد از چند ماه بتوانید سکه بخرید، می‌توانید حتی با ۱۰۰ هزار تومان نیز در طلاسی طلای آب شده خریداری کنید. بدین ترتیب رفته رفته موجودی طلای شما افزایش می‌یابد. این استراتژی باعث می‌شود تا در صورت افزایش ناگهانی قیمت طلا از رشد آن عقب نمانید.

سخن پایانی

در یک طبقه‌بندی کلی سکه‌های طلا را می‌توان به دو دسته سکه بانکی و سکه غیر بانکی تقسیم کرد. سکه بانکی به سکه‌ای می‌گویند که توسط بانک مرکزی ضرب می‌شود. اما در مورد سکه غیر بانکی این کار در کارگاه‌ها و طلاسازی‌های مختلف انجام می‌شود و بانک هیچ نقشی در آن ندارد.

سکه بانکی و غیر بانکی از نظر ویژگی‌های مختلفی با یکدیگر تفاوت دارند که در طول مقاله امروز مجله طلاسی در مورد آن‌ها صحبت کردیم. برای مثال دیدیم که سکه بانکی عیار ثابتی دارد ولی سکه‌های غیر بانکی ممکن است با عیارهای مختلفی تولید شوند.

همچنین به این نکته هم اشاره کردیم که خرید سکه برای سرمایه گذاری در طلا محدودیت‌هایی دارد که با خرید آنلاین طلای آب شده از طلاسی می‌توان آن‌ها را رفع کرد.

سوالات متداول در مورد سکه بانکی و سکه غیر بانکی

• سکه بانکی چیست؟

هر سکه طلایی که توسط بانک مرکزی یا تحت نظارت مستقیم آن تولید شده باشد سکه بانکی نام دارد؛ مانند ربع سکه.

• سکه غیر بانکی چیست؟

سکه‌های طلایی که در کارگاه‌های خصوصی تولید می‌شوند و بانک هیچ نقشی در ضرب آن‌ها ندارد سکه غیر بانکی هستند؛ مانند سکه پارسیان یا ربع سکه‌ای که در کارگاه تولید شده باشد.

• سکه بانکی و غیر بانکی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

سکه بانکی و غیر بانکی از نظر ویژگی‌های مختلفی همچون اعتبار، قیمت، عیار، وزن و... با یکدیگر تفاوت دارند.

• سکه غیر بانکی بخریم یا نه؟

خرید برخی از سکه‌های غیر بانکی مانند سکه پارسیان یا سکه‌هایی که نمونه بانکی ندارند، در برخی مواقع منطقی است و می‌توانید آن‌ها را بخرید.

• آیا جایگزین بهتری برای خرید سکه وجود دارد؟

بله با خرید آنلاین طلای آب شده از طلاسی می‌توانید تمام محدودیت‌ها و معایب خرید سکه برای سرمایه گذاری در طلا را از بین ببرید.