تفاوت سکه بانکی و غیر بانکی چیست؟ کدام یک بهتر است؟

شاید برای شما هم مانند بسیاری از افرادی که قصد سرمایه‌گذاری در بازار طلا را دارند، این سوال پیش آمده که فرق سکه بانکی و غیربانکی چیست. روش‌های مختلفی برای ورود به بازار طلا و سرمایه‌گذاری در آن وجود دارد که یکی از رایج‌ترین آن‌ها، خرید سکه طلاست. سکه طلا در انواع مختلف تولید می‌شود که داشتن اطلاعات کافی در این زمینه، می‌تواند به انتخابی بهتر و جلوگیری از ضرر و تحمل خسارت مالی کمک بزرگی کند. 

اگر شما هم قصد خرید سکه طلا را دارید اما نمی‌دانید که از میان سکه بانکی و غیربانکی کدام را باید انتخاب کنید، تا انتهای این مطلب همراه طلاسی باشید. 

سکه بانکی

به سکه‌هایی که توسط بانک مرکزی ضرب می‌شوند، سکه بانکی گفته می‌شود. سکه بانکی در ایران انواع مختلفی دارد که از نظر وزن با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. این سکه‌ها دارای عیار ۹۰۰ در هزار یا همان ۲۱.۶ بوده و اصالت آن‌ها تضمین شده است. همچنین سکه‌های بانکی در بسته‌بندی‌های مخصوص و به صورت پلمپ شده و با آرم و هولوگرام بانک مرکزی ارائه می‌شوند. 

انواع سکه بانکی

همانطور که گفته شد سکه بانکی در وزن‌های مختلفی تولید و عرضه می‌شود. به طور کلی در ایران چهار نوع سکه بانکی وجود دارد که عبارتند از:

تمام سکه بهار آزادی

این سکه از طلای خالص و با وزن ۸.۱۳۳ گرم تولید می‌شود. سکه تمام بهار آزادی در سال ۱۳۵۸ ضرب شد و به عنوان سنگین‌ترین و گران‌ترین سکه بانکی در کشور شناخته می‌شود. 

نیم سکه بهار آزادی

نیم سکه وزنی معادل با نصف سکه تمام بهار آزادی دارد. این سکه بانکی ۴.۰۶۶ گرمی نیز در سال ۱۳۵۸ ضرب شده است.

ربع سکه بهار آزادی

نوع سوم سکه بانکی در ایران، ربع سکه بهار آزادی است که معادل با یک چهارم تمام سکه به شمار می‌رود. این سکه بانکی ۲.۰۳۳ گرم وزن دارد که همانند نیم سکه و تمام سکه، در سال ۱۳۵۸ تولید شده است. 

سکه یک گرمی بهار آزادی

سبک‌ترین و ارزان‌ترین سکه بانکی، سکه یک گرمی بهار آزادی است. این سکه طلای خالص، با وزن ۱.۰۱۶ در سال ۱۳۹۰ تولید و عرضه شد. 

سکه غیر بانکی

به سکه‌هایی که توسط بانک مرکزی تولید نمی‌شوند، سکه غیر بانکی گفته می‌شود. شرکت‌ها و موسسات طلا و جواهر خصوصی در کشور، اقدام به ضرب سکه‌های طلا می‌کنند که با نام سکه غیر بانکی شناخته می‌شوند. این سکه‌ها ارزش و اعتبار یکسانی با سکه‌های بانکی ندارند. معمولا عیار سکه‌های غیر بانکی پایین‌تر از سکه‌های بانکی است.

بیشتر بدانید: عیار طلا چیست و چگونه عیار طلا را تشخیص دهیم؟

انواع سکه غیر بانکی

مدل‌های مختلفی از سکه‌های غیر بانکی ضرب و عرضه می‌شوند. معمولا از این سکه‌ها به عنوان هدیه و یادبود استفاده می‌گردد. از شناخته شده‌ترین انواع سکه غیر بانکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

سکه پارسیان

سکه پارسیان که در وزن‌های مختلف ۱ گرمی، ۲.۵ گرمی، ۵ گرمی، ۲۰ گرمی و‌... تولید می‌شود، معروف‌ترین سکه غیربانکی ایران است. این سکه توسط شرکت زرین سکه پارسیان تولید شده و دارای عیار ۹۰۰ در هزار یا همان ۲۱.۶ است.

سکه مناسبتی

در کشور ما برای مناسبت‌های مختلف به منظور یادبود، سکه‌های طلایی تولید می‌شود که سکه مناسبتی نام دارند. این سکه‌ها که برای اعیاد ملی و مذهبی، سالگردها، مسابقات مهم ورزشی و‌... ضرب می‌شوند، وزن‌های مختلف ۱، ۵، ۱۰ و... گرمی دارند. برخی از مدل‌های این سکه غیر بانکی ممکن است از جنس طلا نبوده و برای ساخت آن‌ها از نقره و برنج با روکش طلا استفاده کنند. 

سکه شهدا

نوع دیگر از سکه‌های غیر بانکی، سکه شهدا‌ست که برای یادبود شهدای کشور و با طرح‌های مختلف ضرب می‌شود. این نوع سکه نیز ممکن است به جز طلا با آلیاژهای دیگر مانند نقره و برنج ساخته شود. سکه غیر بانکی شهدا معمولا در وزن‌های ۱ گرم، ۵ گرم و ۱۰ گرم در بازار موجود است.

مهم‌ترین تفاوت‌های سکه بانکی و غیر بانکی

حال که با سکه بانکی و غیر بانکی به خوبی آشنا شدید، باید از تفاوت‌های آن‌ها نیز مطلع باشید. این سکه‌ها در موارد مختلفی با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. آگاهی از این تفاوت‌ها به شما در انتخاب راحت‌تر و تشخیص اصالت آن‌ها کمک می‌کند. 

عیار سکه

سکه‌های بانکی توسط بانک مرکزی تولید می‌شوند و دارای عیار دقیق و مشخصی هستند. این سکه‌ها با عیار ۹۰۰ یا همان ۲۱.۶ ضرب شده و اصالت آن‌ها قابل تایید و تضمین شده است. اما سکه‌های غیر بانکی که به صورت خصوصی توسط موسسات و شرکت‌های مختلف تولید می‌شوند، از عیار مشخص و دقیقی برخوردار نیستند.

وزن سکه

دیگر فرق سکه بانکی و غیر بانکی در وزن است. سکه‌های بانکی دارای وزن دقیقی هستند در حالی که سکه‌های غیر بانکی وزن مشخصی ندارند. سکه‌های غیر بانکی معمولا سبک‌تر از سکه‌های بانکی بوده و وزن کمتری دارند. 

‌قیمت سکه

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های سکه بانکی با سکه غیر بانکی، قیمت است. قیمت سکه‌های بانکی توسط دولت و بانک مرکزی تعیین می‌شود و دارای نوسان قیمتی بالا‌ست. همچنین قیمت این نوع سکه ممکن است دچار حباب شده و در زمان‌های مختلف یکسان نباشد. اما قیمت سکه‌های غیر بانکی ارزان‌تر بوده و نوسان قیمتی آنچنان زیادی ندارد. 

‌شکل و ظاهر سکه

برای تشخیص سکه بانکی از غیر بانکی باید به شکل و ظاهر سکه توجه ویژه‌ای داشته باشید. سکه‌های غیر بانکی از نظر ظاهری دارای تفاوت‌هایی با سکه‌‌های بانکی هستند. کیفیت ساخت سکه‌‌های بانکی بالاتر از سکه‌های غیر بانکی است و با مشاهده دقیق می‌توان پی به این موضوع برد. 

اطراف سکه بانکی کنگره‌هایی وجود دارد که به صورت منظم و با یک شکل خاص هستند. اما در سکه‌های غیر بانکی، این کنگره‌ها نظم خاصی ندارند. همچنین متن حکاکی شده روی سکه‌های بانکی با ابعاد مشخص و دقیق و با کیفیت بالا درج شده‌اند. علاوه بر این، سکه‌های بانکی دارای سطحی صاف و بدون تاب هستند اما سکه‌های غیر بانکی معمولا محدب و با کمی تاب تولید می‌شوند. 

رنگ سکه

فرق دیگر بین سکه بانکی و غیر بانکی، در رنگ است. سکه‌های بانکی رنگی مشابه به رنگ شمش طلا دارند. این سکه‌ها نه خیلی زرد و نه خیلی سفید هستند. اما رنگ سکه‌های غیر بانکی غیر معمولی و غیر مشابه با رنگ سکه‌های بانکی است. 

بسته‌بندی سکه

سکه‌های بانکی با بسته بندی‌های مخصوص و وکیوم شده ارائه می‌شوند. این سکه‌ها به صورت پلمپ شده و با کد استعلام اصالت، سریال انحصاری و هولوگرام بسته‌بندی می‌شوند. روی پرس وکیوم سکه‌های اصل، هیچ‌گونه آثار باز شدگی، ورم یا بادکردگی وجود ندارد و نام و آدرس و مشخصات فروشنده درج شده است.‌

سرمایه‌گذاری در سکه بانکی بهتر است یا سکه غیربانکی؟

با توجه به شرایط اقتصادی کشور و رشد تورم، سکه‌های بانکی و غیر بانکی هردو دارای نوسان قیمتی هستند. خرید هر دو سکه با سود در گذر زمان همراه است اما باید نکاتی را مد نظر قرار دهید.

سکه‌های بانکی دارای حباب بوده، در نتیجه ریسک سرمایه‌گذاری بیشتری دارند. در عین حال سود خرید و فروش سکه‌های بانکی نیز بالاتر است. سکه‌های غیر بانکی به خاطر وزن کم، گزینه مناسبی برای افرادی است که بودجه کمی دارند و می‌خواهند سرمایه‌‌گذاری کوچک و کم ریسکی در بازار طلا انجام دهند. اما با این وجود، ریسک تقلبی بودن و عیار پایین را دارند. 

سخن پایانی

در این مطلب سعی کردیم به طور جامع و کامل به بررسی سکه بانکی و غیر بانکی و تفاوت‌های آن‌ها بپردازیم. امیدواریم با استفاده از مطالب ارائه شده، بتوانید بهترین تصمیم و انتخاب را در خرید سکه طلا داشته باشید. 

در صورتی که به دنبال یک سرمایه‌گذاری مطمئن هستید، می‌توانید از خدمات طلاسی بهره ببرید. طلاسی به عنوان بهترین پلتفرم خرید و فروش طلا آنلاین، بستر مناسبی را جهت سرمایه‌گذاری در بازار طلا برای شما فراهم کرده است. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با کارشناسان طلاسی تماس گرفته و مشاوره‌های لازم را دریافت کنید. علاوه بر این، اپلیکیشن خرید و فروش طلای طلاسی یک بستر امن و راحت برای انجام معاملات آنلاین طلای شما‌ست. همچنین، شما می‌توانید با وارد کردن اطلاعات طلای خود، قیمت آنلاین خرید طلا را از طریق اپلیکیشن محاسبه کنید.

سوالات متداول

۱. اصلی‌ترین تفاوت‌های سکه بانکی با سکه غیر بانکی در چیست؟

سکه‌های بانکی در مواردی همچون عیار، وزن، قیمت، شکل ظاهری، رنگ، نوع بسته بندی و‌... با سکه‌های غیر بانکی تفاوت دارند.

۲. سکه غیر بانکی چیست؟

به سکه‌های طلا که توسط شرکت‌ها و موسسات خصوصی تولید می‌شوند، سکه غیر بانکی گفته می‌شود. در واقع این سکه به وسیله بانک مرکزی ایران ضرب نمی‌شود. 

۳. انواع سکه بانکی کدامند؟

سکه بانکی در کشور ما شامل سکه تمام بهار آزادی، نیم سکه بهار آزادی، ربع سکه بهار آزادی و سکه یک گرمی بهار آزادی می‌شود. 

۴. از کجا سکه بانکی بخریم؟

برای خرید سکه بانکی باید به بانک مرکزی یا صرافی‌ها و طلافروشی‌های دارای مجوز و با اعتبار بالا مراجعه کنید تا از اصالت سکه مطمئن باشید. 

۵. عیار سکه بانکی چقدر است؟

سکه بانکی با عیار ۹۰۰ در ۱۰۰۰ تولید می‌شود. خلوص این سکه ۹۰ درصد بوده و با عیار ۲۱.۶ ضرب می‌شود.