گران‌بهاترین فلزات جهان کدامند؟ رتبه‌بندی بر اساس قیمت

در طبیعت عناصر فلزی مختلفی وجود دارد که برخی از آن‌ها به خاطر ویژگی‌های منحصربه‌فرد، ‌از ارزش بسیار بالایی برخوردارند. شاید برای شما هم این سوال پیش آمده که باارزشترین و گران‌ترین فلزات جهان کدامند؟ 

در این مقاله از طلاسی قصد داریم شما را با ۱۰ فلز گران‌بهای دنیا به ترتیب قیمت، آشنا کنیم. اگر علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید، تا انتها همراه ما باشید.

فلز گرانبها چیست؟

به فلزی که خواص منحصربه‌فرد و ویژگی‌های خاصی دارد، «فلز گرانبها» (Precious Metal) گفته می‌شود. انواع مختلفی از عناصر فلزی در طبیعت وجود دارد که برخی از آن‌ها خصوصیت‌های متمایزی دارند. گران‌ترین فلزات جهان از ویژگی‌هایی همچون مقاومت بالا، قابلیت انتقال حرارت، قابلیت انتقال برق، درخشندگی زیاد، بازتابش عالی، کمترین میزان واکنش پذیری، چگالی بالا و‌... برخوردارند. 

 

گران‌ترین فلزات جهان به ترتیب قیمت

فلزات گرانبها براساس فاکتورهای مختلفی مانند ویژگی‌ها و خصوصیات، مقدار آن‌ها در طبیعت، میزان استخراج، میزان خالص‌سازی و تولید، میزان استفاده، نوع کاربرد، تقاضای بازار و‌... ارزش‌گذاری می‌شوند. لیست گران‌ترین فلزات جهان در طول زمان تغییراتی داشته است که طبق آخرین تحقیقات و آمار، به شرح زیر است:

۱. رودیوم

گران‌ترین فلز دنیا، رودیوم است. این فلز کمیاب و ارزشمند، دارای رنگ سفید – نقره‌ای است. یک دانشمند بریتانیایی به نام ویلیام هاید ولاستون در سال ۱۸۰۳، رودیوم را در خاک‌های معدنی پیدا و استخراج کرد. مقدار کمی از رودیوم در زمین وجود دارد و فرآیند استخراج آن بسیار دشوار است. همین امر موجب شده میزان استخراج آن در سال کم باشد. بدین ترتیب فلز کمیاب رودیوم از نظر قیمت باارزشترین فلز دنیا محسوب می‌شود. 

ویژگی‌های رودیوم

• ‌مقاومت بالا در برابر واکنش‌های شیمیایی، حرارت، خراشیدگی، لکه‌دار شدن و فرسایش
• ‌درخشندگی و جلای زیاد

کاربردهای رودیوم

• ‌ساخت جواهرات
• ‌صنعت خودروسازی ( ساخت کاتالیست‌های جلوگیری‌کننده از خروج گازهای سمی به هوا)
• ‌ساخت پروژکتور و چراغ‌های مختلف
• ‌صنایع شیمیایی (ساخت کاتالیزور برای تولید اسید نیتریک و استیک)
• ‌آبکاری فلزات دیگر مانند نقره و طلا
• ‌تولید آلیاژ پلاتین – رودیوم جهت ساخت سیم، فویل و ورق

۲. پلاتینیوم

یکی دیگر از گران‌ترین فلزات جهان، پلاتینیوم است. پلاتینیوم با رنگ سفید-خاکستری که بیشتر با نام پلاتین شناخته می‌شود، در نقاط مختلف دنیا مانند روسیه، آفریقای جنوبی، آمریکا، کانادا، زیمبابوه و برخی از کشورهای آسیایی استخراج می‌گردد. 

استفاده از پلاتینیوم در صنعت جواهرات موجب شده این فلز با ارزش شهرت زیادی پیدا کند. کمیاب بودن این فلز نسبت به سایر فلزات باعث بالا بودن آن شده است. این فلز زیبا و با خواص متفاوت، در سال ۱۷۳۵ میلادی توسط یک پزشک ایتالیایی به نام اسکالیگر در مکزیک کشف شد.

ویژگی‌های پلاتینیوم

• ‌مقاومت بالا در برابر خوردگی
• ‌درخشش بالا و ظاهر براق
• ‌چکش‌خواری عالی
• ‌مقاومت زیاد در برابر تیرگی
• ‌کمترین میزان واکنش‌پذیری در بین تمام فلزات
• ‌مقاومت بالا در برابر حرارت و گرما
• ‌چگالی بالا

کاربردهای پلاتینیوم

• ‌ساخت زیورآلات و جواهرات
• ‌پزشکی و دندانپزشکی
• ‌صنایع ساخت سلاح
• ‌صنایع شیمیایی (ساخت کاتالیزور)

۳. طلا

طلا شناخته شده‌ترین فلز گرانبهای دنیا محسوب می‌شود که به واسطه استفاده در صنعت ساخت جواهرات و زیورآلات، شهرت زیادی پیدا کرده است. این فلز از گذشته تا امروز به عنوان نمادی برای ثروت و اعتبار شناخته می‌شود. طلا به طور خالص مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. زیرا نرم و شکننده است. از این رو طلا را با سایر فلزات ترکیب می‌کنند تا آلیاژ طلا با ساختاری محکم‌تر و بهبود یافته‌، حاصل شود. ویژگی‌ها و ظاهر زیبای طلا موجب شده این فلز کاربردهای زیادی داشته باشد. 

ویژگی‌های طلا

• ‌مقاومت بالا در برابر زنگ زدن و تیره شدن
• ‌درخشندگی زیاد
• ‌رنگ جذاب
• ‌واکنش پذیری بسیار کم

کاربردهای طلا

• ‌ساخت زیورآلات و جواهرات
• ‌صنعت پزشکی و دندانپزشکی
• ‌صنعت هوا‌فضا
• ‌سرمایه‌گذاری
• ‌صنایع اسلحه سازی
• ‌صنعت الکترونیک
• ‌صنعت خودروسازی

۴. روتنیوم

در لیست گران‌ترین فلزات جهان، فلز روتنیوم جایگاه چهارم را به خود اختصاص داده است. این فلز کمیاب و ارزشمند، در سال ۱۸۴۴ میلادی توسط دانشمندی روسی کشف شد. معادن روتنیوم بیشتر در کشورهای آمریکا، کانادا و روسیه قرار دارند. 

ویژگی‌های روتنیوم

• ‌بی‌اثر در برابر مواد شیمایی
• ‌بدون تغییر رنگ در دمای اتاق
•  مقاومت در برابر تیرگی
• ‌سختی بالا

کاربردهای روتنیوم

• ‌ساخت آلیاژ پالادیوم و پلاتینیوم (افزایش سختی پالادیوم و پلاتینیوم)
• ‌ایجاد تماس‌های الکتریکی با مقاومت شدید در برابر سایش
• ‌ساخت کاتالیزور
• ‌صنعت جواهرسازی
• ‌صنعت پزشکی
• ‌صنعت الکترونیک

۵. ایریدیوم

ایریدیوم فلز ارزشمند دیگری است که به رنگ نقره‌ای–سفید در طبیعت وجود دارد. بیشترین ذخایر این فلز گران قیمت، در کشورهای روسیه و آفریقای جنوبی است ایریدیوم به عنوان یکی از متراکم‌ترین و چگال‌ترین فلزات گرانبهای دنیا شناخته می‌شود.

در سال ۱۸۰۳ میلادی فردی به نام اسمیتسون تنات، این فلز را در میان ناخالصی‌های پلاتین کشف کرد. کمیاب بودن ایریدیوم موجب شده این فلز از ارزش بسیار بالایی برخوردار باشد. طبق تحقیقات کارشناسان، مقدار این فلز در پوسته زمین بسیار کم است اما مقدار آن در شهاب سنگ‌ها زیاد است.

ویژگی‌های ایریدیوم

• ‌تراکم بالا
• ‌مقاومت در برابر خوردگی و سایش
• ‌چگالی بالا
• ‌مقاومت بالا در برابر اسیدها
• ‌مقاومت در برابر فلزات مذاب
• ‌خاصیت الکتریکی بالا

کاربردهای ایریدیوم

• ‌تولید کاتالیزورهای مناسب برای فرآیندهای شیمیایی مانند تولید آمونیاک و هیدروژن
• ‌ساخت جواهرات و زیورآلات
• ‌صنعت پزشکی (تولید ابزارهای و سوزنهای جراحی)
• ‌صنعت الکترونیک (تولید قطعات مختلف مانند سنسورها و‌...)
• ‌تولید نوک قلم خودکارهای لوکس

۶. اوسمیوم

رتبه ۶ لیست گران‌ترین فلزات جهان، در اختیار فلز اوسمیوم است. این فلز گرانبها و نادر، خواص فیزیکی و شیمیایی منحصربه‌فردی دارد. رنگ اوسمیوم سفید-نقره‌ای است و در سنگ معدن پلاتین یافت می‌شود. مقدار بسیار کمی از اوسمیوم در طبیعت وجود دارد که همین امر موجب شده به عنوان یکی از نادرترین فلزات گران قیمت دنیا شناخته شود. فلز اوسمیوم را از معادنی در بخش‌هایی از روسیه و مناطق جنوبی و شمالی آمریکا استخراج می‌کنند. 

ویژگی‌های اوسمیوم

• ‌متراکم‌ترین فلز دنیا
• ‌مقاومت زیاد در برابر خوردگی
• ‌نقطه ذوب بسیار بالا
• ‌نقطه جوش بسیار بالا
• ‌سختی زیاد
• ‌مقاومت بسیار بالا در برابر حرارت
• ‌عمر طولانی و پایداری بالا

کاربردهای اوسمیوم

• ‌تولید ابزارهای پرسی
• ‌تولید قطعات ماشین‌آلات و ابزارهای صنعتی
• ‌صنعت الکترونیک
• ‌تولید الکترودها و سنسورهای الکتروشیمیایی
• ‌تولید باتریهای قابل شارژ
• ‌تولید کاتالیزورهای شیمیایی و بیوشیمیایی

۷. پالادیوم

در سال ۱۸۰۲ میلادی شخصی به نام ویلیام هاید ولاستون، یکی دیگر از گران‌ترین فلزات جهان به نام پالادیوم را کشف کرد. ذخایر این فلز با رنگ سفید و نقره‌ای، بیشتر در کشورهای روسیه و آفریقای جنوبی قرار دارند. 

ویژگی‌های پالادیوم

• ‌نقطه ذوب بسیار پایین
• ‌مقاومت بالا در برابر خوردگی
• ‌مقاومت زیاد در برابر زنگ زدگی و تغییر رنگ

کاربردهای پالادیوم

• ‌صنایع خودروسازی (به عنوان کاتالیزور برای کاهش آلاینده‌های خروجی از اگزوز)
• ‌تولید سلول‌های سوختی
• ‌تولید ابزارهای پزشکی مانند ابزارهای جراحی
• ‌تولید فنر انواع ساعتها
• ‌صنعت دندانپزشکی به عنوان مواد پر کردن دندان‌ها
• ‌صنعت الکترونیک و ارتباطات
• ‌ساخت جواهرات
• ‌صنایع فضایی

۸. رنیوم

رنیوم فلز دیگری است که به خاطر خواص فیزیکی و شیمیایی خاص، به عنوان یکی از فلزات گرانبهای دنیا شناخته می‌شود. این فلز کمیاب و سفید-نقرهای، در کشورهای قزاقستان، شیلی و آمریکا در پوسته زمین وجود دارد.

ویژگی‌های رنیوم

• ‌نقطه ذوب بالا
• ‌نقطه جوش بالا
• ‌تراکم زیاد
• مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی و حرارت
• ‌سختی زیاد

کاربردهای رنیوم

• ‌صنعت الکترونیک
• ‌تولید قطعات ماشین‌های صنعتی
• ‌تولید آلیاژهای پایه نیکل
• ‌موتورهای توربین با دمای بالا
• ‌ساخت کنتاکت‌های الکتریکی

۹. نقره

یکی دیگر از شناخته شده‌ترین فلزات گرانبها در دنیا، نقره است. این فلز با ارزش از گذشته تاکنون برای مصارف مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. کشورهای چین، پرو، مکزیک و شیلی به عنوان بزرگ‌ترین تولید‌کنندگان نقره در دنیا شناخته می‌شوند. ویژگیهای مختلف نقره موجب شده که جزو گران‌ترین فلزات دنیا قرار بگیرد. 

ویژگی‌های نقره

• ‌رسانایی الکتریکی بالا
• ‌رسانایی حرارتی بالا
• ‌استحکام زیاد
• ‌درخشندگی 
• ‌شکل پذیری
• ‌چکش خواری
• ‌مقاو‌مت در برابر اکسیداسیون

کاربردهای نقره

• ‌ساخت جواهرات و زیورآلات
• ‌سرمایه‌گذاری
• ‌ساخت تجهیزات پزشکی
• ‌ساخت پنل‌های خورشیدی
• ‌تولید کاتالیزورهای صنعتی
• ‌تولید ابزارها و وسایل مختلف مانند لوازم آشپزخانه، سلاح، ابزارهای صنعتی و‌...

۱۰. تیتانیوم

تیتانیوم فلزی گران قیمت است که در سال ۱۷۹۱ میلادی توسط ویلیام گرگور کشف شد. این فلز نقره‌ای رنگ، مانند دیگر فلزات گرانبها، کمیاب نیست. اما به خاطر خواص فیزیکی و شیمایی منحصربه‌فرد در این لیست قرار گرفته است. 

ویژگی‌های تیتانیوم

• ‌نقطه ذوب بالا
• ‌مقاومت زیاد در برابر گرما
• ‌قابلیت تغییر رنگ
• ‌وزن سبک

کاربردهای تیتانیوم

• ‌ساخت زیورآلات و جواهرات
• ‌ساخت تجهیزات حمل و نقل
• ‌ساخت قسمت‌هایی از موتور هواپیما
• ‌صنایع شیمیایی
• ‌تولید آلیاژهای مختلف
• ‌تولید دستگاه‌های خنک کننده نیروگاه‌ها
• ‌صنعت برق

 

سخن پایانی

در این مطلب سعی کردیم فلزات گرانبهای جهان را به بهترین شکل معرفی کنیم. گران ترین فلزات جهان به خاطر ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، کاربردهای مهم و حیاتی در صنایع مختلف دارند. این فلزات به خاطر همین خصوصیات و کمیاب بودن، از سایر عناصر فلزی قیمت بیشتری دارند. 

اگر شما هم از علاقمندان به خرید طلا، سومین فلز گرانبهای دنیا هستید، به طلاسی مراجعه کنید. طلاسی به عنوان بهترین پلتفرم خرید و فروش آنلاین طلا، بستر مناسبی را جهت سرمایه‌گذاری در بازار طلا با ارزش فراهم کرده است.