تشخیص طلای اصلی و تقلبی

خواص ظاهری و فیزیکی طلای خالص:

طلا یک فلز نادر در طبیعت است. طلا را میتوان به صورت یک عنصر با خلوص بسیار بالا در طبیعت یافت به همین جهت طلا ، اولین فلزی بود که بدست بشر کشف شد. طلای خالص از نظر ظاهری بسیار نرم و شکل پذیر است و رنگ آن زرد مایل به قرمز است. طلای خالص سنگین ترین فلز شناخته شده در دوران باستان است. طلای خالص تقریباً با هیچ ماده دیگری در شرایط عادی واکنش نمیدهد. طلای خالص در مجاورت اکسیژن دچار زنگ زدگی و خوردگی نمیشود، این خاصیت طلا است که آن را تبدیل به فلزی گرانبها کرده است. نرمی طلای خالص باعث شده تا آن را با فلزات دیگری آلیاژ کنند. آلیاژ یعنی مخلوط کردن دو یا چند فلز با یکدیگر، به اختلاط طلای خالص با سایر فلزات عیارطلا گفته میشود. آلیاژهای طلا از نظر سختی از طلای خالص مقاوم تر هستند.

آلیاژ های مختلف طلا:

طلا یک فلز بسیار چکش خوار است، بودائیان هندی یک قطعه طلای خالص را بین دو لایه چرمی قرار میدادند و آنقدر به آن ضربه میزدند تا به اندازه یک ورق، نازک شود. نور از میان ورق های نازک طلا عبور میکند. آنها این ورق های نازک طلا را به خدایان خود تقدیم میکردند.

طلای خالص برای شکل دهی و ساخت زیورالات مناسب نیست، ایرانیان باستان طلای خالص را با نقره آلیاژ میکردند، تا سخت تر و مقاوم تر شود، اینکه طلا با چه نسبتی با سایر فلزات ترکیب شود در رنگ و خواص شیمیایی آن تاثیر گذار است. میخواهیم آلیاژ های مختلف طلا را از روی رنگ آنها دسته بندی کنیم.

طلای سبز، طلای پارسی، طلای باستانی یا الکتروم: همه این نام ها به یک معنی اشاره میکند، به آلیاژ 75% طلا و 25% نقره طلای سبز یا الکتروم گفته میشود، همانطور که در سطور بالا اشاره شد، این آلیاژ طلا توسط ایرانیان و مصریان باستان به کارگرفته میشد. البته یک آلیاژ دیگر از طلا به رنگ سبز موجود است که با مس و کادمیوم مخلوط شده است.

طلای بنفش

 از آلیاژ 79% طلای خالص با آلمینیوم بدست می آید.

طلای خاکستری

آلیاژ طلا با فلز روی است.

طلای سیاه

 آلیاژ 75% طلای خالص با کبالت است.

طلای سرخ

 آلیاژ 75% طلای خالص با مس، فلزی از طلا بدست میآید که رنگی کمی سرخ تراز طلای خالص دارد البته این تنها آلیاژ قرمز رنگ طلا نیست ، اما در عیار 18 )در ادامه مطلب به معنی و مفهوم عیار میپردازیم) نسبت اختلاط مس با طلای خالص این چنین است، آلیاژ هایی از طلا و فلز برنج نیز به رنگ سرخ وجود دارد. فلز برنج یک عنصر نیست و ترکیبی (آلیاژی) از مس و روی است.

طلای سفید

به آلیاژ های طلا با فلزات سفید رنگ مانند نقره، پلاتین، پلادیوم، رودیوم و... طلای سفید میگویند. طلای سفید یک نام مستعار برای طلا است و در اصل رنگ این آلیاژهای طلا به رنگ سفید نخواهد بود. طلا های سفید رنگی که در طلا فروشی ها مشاهده میکنیم نتیجه آبکاری طلا با یک فلز سفید مانند رودیوم است تا سفیدتر و براق تر به نظر برسند.

عیار طلا

به مخلوط کردن فلزات با یکدیگر آلیاژ میگویند. در اینجا موضوع ما اختلاط طلای خالص با سایر فلزات است، هرچه در یک قطعه از آلیاژ، نسبت طلا بیشتر باشد عیار آن عددی بالاتر است. واحد عیار طلا مانند الماس قیراط است. به زبان انگلیسی آن را به صورت karat یاcarat  مینویسند، شاید متوجه شده باشید که یک عبارتی درون بعضی از قطعات طلا حک شده است مانند18K 18Kt این نوشته ها به این معنی است که عیار طلا 18 قیراط است یا آنگونه که در بین ما ایرانیان گفته میشود طلای 18 عیار است. البته روش دیگری هم برای حک عیار طلا وجود دارد که به صورت سه رقمی است مثلاً عدد 750 به معنی اینست که 75.0% از آلیاژطلا، طلای خالص است.

طلای 18عیار که در بازارهای ایران بسیار رایج است به معنی اینست که 75% از وزن آلیاژ طلای خالص و باقی آن سایر فلزات است.

طلای 22 عیار در کشور های عربی و حوزه خلیج فارس رواج دارد از 91.67% طلای خالص ساخته شده است.

طلای 24 عیار خلوص بالای 99% دارد و بیشتر به صورت شمش یا سکه های طلا خرید و فروش میشود.

البته عیارهایی کمتری از طلا در بازارهای اروپا و آمریکا موجود است مانند عیار 14 و 10 که بیش ازاین به آنها نمی پردازیم.

راه های اصلی شناخت طلا اصلی از تقلبی

از سطرهای بالاتر متوجه شدیم که طلا به صورت خالص به عنوان زیورآلات کاربرد ندارد و آن را با سایر فلزات مخلوط میکنند تا سخت تر شود و مقاومت آن را در برابر تغییر شکل افزایش دهند.

در نتیجه مخلوط کردن طلای خالص با سایر فلزات تقلب نیست و یک روش برای حفظ شکل و روشی برای هنرمندی استاد طلاساز است.

آن چیزی که از آن به نام طلای تقلبی یا طلای بدلی نام برده میشود، بیان عیار بالاتر و غیر واقعی یا آبکاری سایر فلزات با طلا به منظور شیادی و کلاهبرداری است.

روش گران قیمت تشخیص اصالت طلا ارشمیدس

در تاریخ این چنین آمده است که پادشاهی سفارش تاجی از طلا داد اما به صداقت هنرمند طلاساز و عیار واقعی تاج شک داشت. پس از دانشمندان آن دوران خواست تا در مورد وزن طلای به کار رفته در تاج اظهار نظر کنند. در آن زمان دانشمندان میدانستند که هر وزن معینی از یک فلز حجم مشخصی دارد مثلا یک کیلوگرم آهن حجم بیشتری نسبت به یک کیلوگرم طلا دارد. پس ارشمیدس یک قطعه طلا با عیار و وزن برابر با تاج پادشاه را درون ظرفی از آب قرار داد و بالا آمدن سطح آب را اندازه گرفت و یک بار دیگر این آزمایش را با تاج پادشاه انجام داد و از مساوی بودن سطح آب در دو آزمایش نتیجه گرفت که تاج پادشاه خلوص لازم را دارد.

روش XRF 

روش XRF بر اساس بررسی ساختار ماده به وسیله اشعه ایکس کار میکند. مزیت روش XRF این است که بدون نیاز به آموزش خاصی، بسیار سریع و بدون تخریب زیورآلات، تنها با فشردن یک دکمه و کمی محاسبات رایانه ای توسط دستگاه XRF ، مقدار دقیق فلزات مختلف درون آلیاژ را اندازه گیری میکند. در اصل XRF دستگاهی است که برای اکتشاف معادن بکار میرود اما سهولت کاربری آن باعث میشود که بتوان در موقعیت های مختلف مانند بررسی عیار طلا و زیورالات در طلافروشی ها هم از آن استفاده کرد.

روش تشخیص اصالت طلا با حل کردن در اسید نیتریک

طلای خالص در اسید نیتریک حل نمیشود، اما فلزات دیگر که به عنوان آلیاژ با طلا مخلوط شده اند در اسید نیتریک حل میشوند. اگر یک قطعه طلا را که به خلوص آن شک داریم تقریبا بیست مرتبه روی سنگ محک طلا بکشیم سپس به آن اسید نیتریک با غلظت معین اضافه کنیم و رد فلز در اسید حل شود یعنی خلوص طلای آن کمتر یا برابر با خلوص اسید مورد نظر است. چنانچه اثر آن باقی ماند یعنی خلوص قطعه طلا بیشتر است و باید آزمایش با اسید نیتریک با غلظت بالاتر تکرار شود تا خلوص تقریبی طلا بدست آید. در نتیجه میتوان با حل کردن طلا به اصل یا تقلبی بودن آن پی برد. هرچند که این آزمایش نیز اشکالاتی دارد وبعضی از فلزات دیگر نیز در اسید نیتریک حل نمیشوند.

خریداران طلای آب شده یا دست دوم هم از روشی مشابه حل کردن در اسید برای سنجش عیار طلا استفاده میکنند که به آن ری گیری میگویند که در این مقاله به آن نمی پردازیم.

راه های شناخت طلا در منزل

شاید با کمی جستجو در صفحات مختلف اینترنتی با راه های متفاوتی جهت شناسایی طلای اصل از تقلبی و بدل آشنا شده باشید ، اما باید بدانیم اکثر این راه ها و روش ها غیر دقیق و کمی دور از منطق به نظر می آیند. چنانچه طلایی را از یک مرکز معتبر و دارای مجوز خریداری میکنید حتما فاکتور فروش طلا را با محصول مطابقت بدهید، مخصوصاً نام قطعه طلا، عیار و وزن دقیق آن باید در فاکتور فروش قید شده باشد و در روی فاکتور مهرو امضای طلا فروشی ثبت شده و با نام و مشخصات صاحب پروانه کسب یکسان باشد.

آلیاژهای طلا در هر رنگ و اندازه ای که هستند نباید در گذر زمان تغییر رنگ بدهند مگر اینکه عیار کمی داشته باشند یا اساساً فلز کم ارزش دیگری باشد که با طلا روکش یا آبکاری شده باشند.

مثلا میتوانید یک قطعه طلا را در اسید سیتریک یا همان سرکه بیاندازید اگر بعد از سپری شدن زمانی حدود 10 دقیقه فلز تغییر رنگ نداد احتمالاً آن قطعهء طلا عیار خوبی دارد.

یا یک روش دیگر اینکه با یک وسیله نوک تیز روی آن خط بکشیم هرچقدر این کار سخت تر باشد عیار طلا کمتر است و طلا ارزش کمتری دارد.

طلای اصل از کجا بخریم؟

برای خرید طلای خام بدون اجرت، طلای آب شده یا دیگر انواع طلا با تضمین اصالت و کیفیت، می­توانید به طلاسی مراجعه کنید. طلاسی به عنوان بهترین پلتفرم خرید و فروش آنلاین طلا، بستر مناسبی را جهت خرید و سرمایه گذاری مطمئن و سودآور طلا برای شما فراهم می­کند. پس از مشاهده قیمت آنلاین طلا، می­توانید با استفاده از اپلیکیشن خرید و فروش طلا، خرید راحتی را تجربه کنید.