صندوق درآمد ثابت چیست؟ راهنما، مزایا و معایب

صندوق‌های درآمد ثابت از نظر نوع معامله به دو دسته قابل معامله (ETF) و غیرقابل معامله (صدور ابطالی) تقسیم می‌شوند. برای خریدوفروش هر دو نوع، داشتن کد بورسی ضروری است. صندوق‌های ETF از طریق سامانه‌های معاملاتی کارگزاری‌ها معامله می‌شوند، اما صندوق‌های صدور ابطالی فقط از طریق پنل اختصاصی صندوق خریدوفروش می‌شوند.

نوع معاملات در صندوق‌های درآمد ثابت به نوع دارایی‌هایی که در آن سرمایه‌گذاری می‌شود و استراتژی‌های مدیریت صندوق بستگی دارد. با توجه به نوع معاملات انجام شده در صندوق‌های درآمد ثابت، مدیران سعی می‌کنند تا با استفاده از استراتژی‌های مختلف، ریسک را کاهش دهند و درعین‌حال بازدهی مناسبی برای سرمایه‌گذاران فراهم کنند.

انواع صندوق درآمد ثابت بر اساس نوع معامله

از نظر نحوه معامله، صندوق درآمد ثابت را می‌توان به دو دسته قابل معامله و غیرقابل معامله تقسیم کرد. برای معاملات هر دو نوع از این صندوق‌ها نیاز به کد بورسی است. فرق بین این دو در این است که صندوق درآمد ثابت قابل معامله که به آن‌ها EFT هم گفته می‌شود، در سامانه‌های معاملاتی تمامی کارگزاری‌ها قابل خریدوفروش‌ هستند. درصورتی‌که صندوق‌های غیر قابل معامله را نمی‌توان در سامانه‌های معاملاتی آنلاین کارگزاری‌ها معامله کرد. به صندوق‌های غیرقابل معامله، صدور ابطالی هم می‌گویند؛ صدور به معنای خرید و منظور از ابطال فروش واحدهای صندوق است. صدور و ابطال واحدها از طریق پنل مخصوص صندوق انجام می‌شود.

مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق درآمد ثابت

سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت مزایای متعددی دارد که آن را به گزینه‌ای جذاب برای بسیاری از سرمایه‌گذاران تبدیل می‌کند. در زیر به برخی از این مزایا اشاره می‌کنیم:

• صندوق‌های درآمد ثابت معمولا بازدهی ثابتی ارائه می‌دهند که نسبت به سایر سرمایه‌گذاری‌ها (مانند سهام) کمتر نوسان دارد. این ویژگی برای افرادی که به دنبال درآمد پایدار هستند، مناسب است.
• با توجه به اینکه این صندوق‌ها عمدتا در اوراق قرضه و ابزارهای مالی با ریسک پایین سرمایه‌گذاری می‌کنند، ریسک کلی سرمایه‌گذاری کم می‌شود. این کاهش ریسک باب دل سرمایه‌گذارهای محافظه‌کار است.
• این صندوق‌ها توسط مدیران حرفه‌ای و باتجربه مدیریت می‌شوند. آن‌ها تصمیمات سرمایه‌گذاری را بر اساس تحلیل‌های دقیق بازار می‌گیرند. با سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها بدون نیاز به داشتن دانش مالی عمیق، از دانش عمیق متخصصین بهره‌مند خواهید شد. نیازی نیست که نگران باشید یا بخواهید به‌صورت مداوم بازار را دنبال کنید؛ سود شما پابرجاست.
• بسیاری از صندوق‌های درآمد ثابت نقد‌شوندگی بالایی دارند. در هر زمان که بخواهید می‌توانید واحدهای صندوق را بفروشید و دارایی‌ خود را نقد کنید.
• سود به‌دست‌آمده از طریق این صندوق‌ها قابل پیش‌بینی است. این مسئله می‌تواند به برنامه‌ریزی درست اموری که به پول وابسته‌‎اند کمک کند.
• در زمان‌هایی که بازار سهام دچار نوسان است، صندوق‌های درآمد ثابت عملکرد پایدارتری دارند و می‌توانند یک گزینه محافظتی مفید برای سبد سرمایه‌گذاری باشند.
• در بیشتر این صندوق‌‎ها می‌توان با سرمایه‌های خرد هم ورود کرد. نیازی نیست که سرمایه‎ کلانی داشته باشید؛ با هر میزان از بودجه، می‌توانید سرمایه‌گذاری را شروع کنید.

معایب سرمایه‌گذاری در صندوق درآمد ثابت

گرچه سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت مزایای زیادی دارد، اما معایب و چالش‌هایش هم کم نیست. قبل از سرمایه‌گذاری باید مزایا و معایب را کنار هم بگذارید و همه موارد را در نظر بگیرید.

در زیر به برخی از این معایب اشاره می‌کنیم:

• به‌طورکلی، بازدهی صندوق‌های درآمد ثابت نسبت به سرمایه‌گذاری در سهام یا دیگر دارایی‌های پرریسک‌تر کمتر است. اگر محافظه‌کار نیستید و اهل ریسک هستید، شاید سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس بهتر بتواند شما را به هدفی که دارید نزدیک کند.
• یکی از معایب اصلی صندوق‌های درآمد ثابت این است که بازدهی آن‌ها ممکن است نتواند با نرخ تورم همخوانی داشته باشد. در این صورت، قدرت خرید سرمایه‌گذار کم می‌شود.
• هزینه مدیریت سرمایه که به آن کارمزد نیز می‌گویند از سود خالص سرمایه‌گذار کم می‌شود. میزان کارمزد هر صندوق ممکن است متفاوت باشد که باید قبل از انتخاب از طریق سایت آن، موضوع را چک کنید.
• برخی از صندوق‌ها ممکن است محدودیت‌هایی در مورد زمان برداشت یا فروش واحدها داشته باشند که می‌تواند دسترسی سریع به نقدینگی را دشوار کند.
• با اینکه مدیریت صندوق بر مبنای ترکیب دارایی روی کم ریسک‌ترین سهام است؛ اما نمی‌توان وقوع زیان در سرمایه‌گذاری‌های صندوق را صفر در نظر گرفت. ممکن است با کم شدن ارزش دارایی‌های صندوق یا عدم نقد شوندگی واحدهای ابطال شده روبه‌رو شوید.
• صندوق‌های با مدیریت غیرفعال نمی‌توانند به‌سرعت به تغییرات شرایط بازار پاسخ دهند و ممکن است فرصت‌های سودآوری را از دست بدهند.
• برای گرفتن بهترین نتیجه، سرمایه‌گذار باید برای مدت طولانی‌ای سرمایه خود را در صندوق نگه دارد و سود حاصل را نیز به آن اضافه کند. درنتیجه نمی‌توان برای مدت‌زمان کوتاه روی درآمد حاصل از آن حساب کنیم و نتایج قابل‌توجهی را انتظار داشته باشیم.

چطور صندوق درآمد ثابت مناسب انتخاب کنیم؟

برای سرمایه‌گذاری در صندوق درآمد ثابت، ابتدا باید نرخ سود ارائه‌شده را بررسی و با سایر گزینه‌ها مقایسه کنیم. نوع دارایی‌های موجود در سبد را بررسی کرده و میزان ریسک را برآورد کنیم. هزینه‌های مدیریتی و کارمزد نیز روی سود نهایی تأثیر دارد و نباید نادیده گرفته شود. بررسی عملکرد تاریخی صندوق و اعتبار مدیران آن نیز لازم و ضروری است و می‌تواند به تصمیم‌گیری ما در انتخاب صندوق درآمد ثابت مناسب کمک کند.

مسئله دیگری که هنگام انتخاب صندوق باید در نظر گرفته شود، داشتن یا نداشتن ضامن نقد شوندگی صندوق است. ضامن نقد شوندگی رکنی حقوقی است که وجودش قدرت نقد شوندگی واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق را ضمانت می‌کند.

مقایسه صندوق درآمد ثابت با سایر روش‌های سرمایه‌گذاری مشابه

مقایسه صندوق درآمد ثابت با بقیه روش‌های سرمایه‌گذاری می‌تواند دید شما را برای انتخاب بازتر کند. هرکدام از روش‌‎های سرمایه‌گذاری، ویژگی‌ها، مزایا و معایبی دارند که باید موردتوجه قرار بگیرند. روش سرمایه‌گذاری باید مطابق اهداف، نیازها و پتانسیل‌های سرمایه‌گذار انتخاب شود.

مقایسه صندوق درآمد ثابت با سایر صندوق‌ها

صندوق‌های درآمد ثابت به دلیل ریسک پایین و سود ثابت، گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاران محتاط‌ است که به دنبال حفظ سرمایه و دریافت درآمد پایدار هستند. در مقابل، صندوق‌های سهامی با ریسک بالاتر، پتانسیل بازدهی بیشتری دارند و برای سرمایه‌گذاران با افق زمانی بلندمدت و ریسک‌پذیری بالا مناسب‌ترند. انتخاب بین این دو به اهداف مالی و تحمل ریسک سرمایه‌گذار بستگی دارد.

مقایسه صندوق درآمد ثابت با پس‌انداز در بانک

صندوق‌های درآمد ثابت بازدهی بیشتری نسبت به سپرده‌های بانکی دارند و به دلیل سرمایه‌گذاری در اوراق با درآمد ثابت و سایر ابزارهای مالی سود بیشتری برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند؛ درحالی‌که سپرده‌های بانکی نرخ سود ثابتی دارند که در سال‌های اخیر به ۲۰.۵ الى ۲۲.۵ درصد رسیده است. صندوق‌های درآمد ثابت می‌توانند نرخ سودی بین ۲۶ الی ۳۶ درصد ارائه دهند. همچنین نقد شوندگی صندوق‌های درآمد ثابت بالاتر است و سرمایه‌گذاران می‌توانند بدون محدودیت‌های موجود در سپرده‌های بانکی به‌راحتی سرمایه خود را برداشت کنند. علاوه بر این صندوق‌های درآمد ثابت زیر نظر سازمان بورس کار می‌کنند و از شفافیت بیشتری برخوردارند.

مقایسه صندوق درآمد ثابت با سرمایه‌گذاری طلا

همان‌طور که گفتیم صندوق درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی راه‌های خوبی برای کسب درآمد از سرمایه هستند؛ اما نه در زمانی که تورم بالا‌ست و ارزش پول روز به روز کمتر می‌شود. این روزها هیچ‌چیز به‌اندازه طلا نمی‌تواند با تورم همگام شود و ارزش دارایی‌تان را حفظ کند. اگر بخواهیم یک مقایسه کلی بین صندوق درآمد ثابت با سرمایه‌گذاری در بازار طلا داشته باشیم؛ برگ برنده قطعا در دست طلا‌ست. 

خرید طلا آب شده از طلاسی

خرید طلا آب شده به‌عنوان یکی از بهترین روش‌های سرمایه‌گذاری در طلا به شمار می‌رود. اجرت ساخت ندارد و نیازی نیست که برایش مالیات پرداخت کنید. تنها نگرانی در رابطه با سرمایه‌گذاری طلا آب شده، کیفیت طلا‌ست و نحوه مدیریت و نگهداری از آن. طلاسی در راستای برداشتن این محدودیت‌ها و با آنلاین کردن خرید و نگهداری طلا آب شده این نگرانی‌ها را به حداقل رسانده است.

طلاهای آب شده موجود در طلاسی تماما ری‌گیری شده‌‌ و از کیفیت ۱۰۰٪ برخوردارند. امکان تحویل حضوری طلا نیز محیا‌ست و هر زمان که بخواهید می‌توانید طلا آب شده خود را به‌صورت فیزیکی دریافت کنید.

حتی با صد هزار تومان نیز می‌توانید به این بازار پر زرق و برق ورود کنید. کافی است اپلیکیشن طلاسی را دانلود کرده و از طریق شارژ کردن اعتبار طلا در این اپلیکیشن، نقدینگی خود را حفظ کنید. بازار طلاسی ۲۴ ساعته باز است. در هر ساعتی از شبانه روز می‌توانید طلا بخرید یا طلای خریده شده خود را به پول نقد تبدیل کنید.

سخن پایانی

صندوق‌های درآمد ثابت، گزینه بهتری نسبت به سپرده‌های بانکی هستند؛ اما بااین‌حال، نمی‌توانند با سایر روش‌های سرمایه‌گذاری رقابت کنند. برای اشخاصی که به دنبال سودهای قابل توجه‌اند، صندوق درآمد ثابت انتخاب درستی نیست. برای کسب سود بیشتر و همگام شدن با تورم، می‌توان به گزینه‌های بهترین مثل خرید طلا آب شده فکر کرد.