استاندارد طلا چیست و چه تاثیری در قیمت آن دارد؟

در بازار معاملات طلا اصطلاحات مختلفی به گوش می‌خورد که یکی از آن‌ها استاندارد طلاست. احتمالا شما نیز این اصطلاح را شنیده‌اید و شاید به نظر مفهومی پیچیده داشته باشد. همینطور است! استاندارد بازار طلا در واقع سیستمی پیچیده است که در گذشته توسط برخی کشورها پایه‌گذاری و استفاده شده است. در ادامه این مطلب از مجله طلاسی، قصد داریم به بررسی این سیستم و نحوه عملکرد آن بپردازیم، پس ادامه این بخش را از دست ندهید. 

استاندارد طلا چیست؟

استاندارد طلا در واقع یکی از سیستم‌های مالی بازار طلاست که عملکرد بسیار جالبی دارد. در این سیستم بانک مرکزی هرکشوری طلا را در حجم بسیار زیادی ذخیره می‌کند. سپس افراد می‌توانند با ارائه پول به بانک مرکزی طلا دریافت کنند، یا اینکه بالعکس با ارائه طلا از بانک وجه نقدی دریافت نمایند. در واقع استاندارد را می‌توان نوعی سیستم واسطه دانست که برای مبادله پول و طلا مورد استفاده قرار می‌گیرد. هرچند که این سیستم حدود یک قرن پیش توسط کشورهای قدرتمند دنیا کنار گذاشته شد و دیگر هرگز روی کار نیامد. 

بیشتر بدانید: آشنایی با مهم‌ترین اصطلاحات بازار طلا

بررسی تاریخچه استاندارد طلا 

و اما این سیستم پولی اصلا از کجا آمده است؟ سوال خوبیست و برای یافتن پاسخ آن باید سفری به دل تاریخ در قرن‌های گذشته داشته باشیم. قرن‌ها پیش مردم برای خرید و انجام معاملات، از روش مبادله کالا به کالا استفاده می‌گردند. اما وقتی طلا و سکه روی کار آمد دیگر افراد برای خرید در ازای هر کالا مقدار مشخصی از طلا یا سکه را به طرف مقابل پرداخت می‌کردند. اما این روش هم دردسرهای خاص خود را داشت، مثلا همیشه امکان حمل طلا برای خرید و فروش وجود نداشت و حتی ممکن بود طلای افراد مورد سرقت قرار گیرد. 

پس برخی دولت‌ها تصمیم گرفتند در بانک‌های مرکزی خود طلا را ذخیره کنند، سپس مردم طلای خود را به این بانک‌ها تحویل داده و در ازای آن رسیدی دریافت می‌کردند. این رسید دقیقا نقش پول و ارز را ایفا می‌کرد و با کمک آن می‌توانستند خرید و معاملات خود را انجام دهند، آن هم بدون اینکه نیازی به حمل فیزیکی طلا باشد. در نتیجه اینگونه بود که سیستم استاندارد طلا به وجود آمد. 

چرا سیستم استاندارد طلا کنار گذاشته شد؟

این سیستم مزایای زیادی را برای دولت‌ها به همراه داشت، اما با این وجود حدود یک قرن پیش برای همیشه کنار گذاشته شد. در واقع برخی کشور‌های قدرتمند از این سیستم سو استفاده کرده و باعث کم ارزش شدن ارز کشورهای دیگر شدند. به همین دلیل آلمان به عنوان اولین کشور، این سیستم را کنار گذاشت. فرانسه نیز که با وجود این سیستم دچار مشکلاتی شده بود، تمامی دلارهایی که در اختیار داشت را به طلا تبدیل کرد و از سیستم استاندارد طلا کناره‌گیری کرد. پس از این اتفاق آمریکا بخش عمده‌ای از ذخایر طلای خود را از دست داد و مجبور به چاپ دلارهای بیشتری شد. این مسئله نیز تورم‌ شدیدی در ایالات متحده ایجاد کرد و در نهایت سال ۱۹۷۱ بود که آمریکا نیز برای همیشه از این سیستم کناره‌گیری کرد. 

معرفی انواع استاندارد طلا 

و اما می‌رسیم به معرفی انواع استاندارد طلا که هریک در بازه زمانی خاص مورد استفاده قرار گرفته‌اند. به طور کلی انواع استاندارد بازار طلا عبارت‌اند از:

۱. استاندارد مسکوک طلا

همانطور که می‌دانید در گذشته ضرب سکه و انجام معامله با آن رواج زیادی داشت، به همین دلیل بود که دولت بریتانیا استاندارد مسکوک طلا را روی کار آورد، در این استاندارد ارزش پول و ارز کشورها بر اساس ارزش سکه تعیین می‌شد. اما درست در اواسط جنگ جهانی اول بود که دولت بریتانیا تصمیم گرفت استاندارد مسکوک را حذف کرده و آن را از بازار معاملات طلا خارج نمود. 

۲. استاندارد شمش طلا 

پس از کنارگذاشتن استاندارد طلای مسکوک، استاندارد شمش روی کار آمد و جایگزین آن شد‌. حال این استاندارد عملکردی با پشتیبانی شمش طلا داشت، به همین دلیل تورم تاثیر زیادی روی آن نداشت. به عنوان مثال ارزش پول در این استاندارد بر مبنای قیمت شمش تعیین می‌شد، در نتیجه کشورهای مختلف امکان چاپ پول به مقدار زیاد را نداشتند. اینگونه استاندارد شمش طلا باعث کاهش تورم شد، اما با این حال این استاندارد نیز بعد از گذر سال‌ها منسوخ گردیده و دیگر مورد استفاده قرار نگرفت.‌

۳. استاندارد ارز طلا 

و اما استاندارد ارز طلا که عملکرد بسیار جالبی دارد. بسیاری از کشورها مایلند قیمت ارز خود را بر پایه طلا تثبیت کنند تا از بی‌ارزش شدن پول ملی‌شان جلوگیری شود. اما این کشور‌ها با یک چالش مهم روبرو هستند، آن‌ها نمی‌توانند به طلای زیادی دسترسی داشته باشند و در واقع امکان ذخیره‌سازی طلا برای آن‌ها وجود نخواهد داشت. در نتیجه با کمک استاندارد ارز طلا ارزش پول خود را بر اساس ارزش طلا تضمین کرده و ثابت نگه می‌دارند. 

پول بدون پشتوانه، جایگزین استاندارد طلا!

وقتی استاندارد بازار طلا برای همیشه کنار گذاشته شد، نوعی سیستم پولی بدون پشتوانه جایگزین آن گردید. در این سیستم ارز کشور‌ها هیچگونه پشتوانه فیزیکی خاصی نداشت، یعنی ارز پول با توجه به قراردادی که وجود داشت تعیین می‌شد، نه طلا یا هر جسم فیزیکی دیگری! این سیستم به این دلیل روی کار آمد که در سال ۱۹۹۹ ذخایر طلای جهان بسیار کاهش یافته و تقریبا طلا به فلزی کمیاب تبدیل شد. در نتیجه این سیستم به وجود آمد تا بتوان بدون پشتوانه طلا نیز، ارزش پول را حفظ کرد. اما سیستم پول بدون پشتوانه یک فاکتور منفی بزرگ داشت و آن هم این بود که به شدت تحت تاثیر تورم قرار می‌گرفت. به طوری که با بالا رفتن نرخ تورم جهانی، این سیستم ارزش ارز و پول کشورهای مختلف را به شدت کاهش می‌داد. حال چون پشتوانه طلا را نیز نداشت، باعث ضرر و زیان برخی کشورها می‌شد. 

در حال حاضر کدام کشورها از استاندارد طلا استفاده می‌کنند؟

هیچ کشوری! در حال حاضر هیچ کشوری از این سیستم مالی استفاده نمی‌کند. در حقیقت وقتی کشورهای بزرگ و قدرتمند جهان این سیستم را برای همیشه کنار گذاشتند، طبیعی بود که سایر کشورها نیز با تقلید از آن‌ها از این سیستم کناره‌گیری کنند. جالب است بدانید سوئیس کمی دیرتر از سایر کشورها، از این سیستم کناره‌گیری کرد. اما در آخر این کشور نیز سیستم استاندارد طلا را برای همیشه از دسترس خارج کرد و دیگر هرگز آن را روی کار نیاورد. 

استاندارد طلا و نقره! مگر داریم؟

شاید کمی عجیب به نظر برسد، اما در‌ گذشته استانداردی وجود داشته که با پشتوانه طلا و نقره به صورت مشترک فعالیت می‌کرده است. همانطور که می‌دانید طلا کمیاب‌تر از نقره است، پس می‌توان گفت که ذخایر نقره جهان بسیار بیشتر از طلا خواهند بود. در نتیجه به علت کمیابی طلا، سیستم استانداردی راه اندازی شد که در آن هم طلا و هم نقره به عنوان پشتوانه ارز استفاده شوند. اما این سیستم نیز مدت زیادی دوام نیاورد و به سرنوشت سایر سیستم‌ها دچار شد و از بازار طلا کنار گذاشته شد. 

سخن پایانی

این هم از جریان پیچیده سیستم استاندارد طلا! حال بسیاری از کارشناسان اقتصادی جهان معتقد بودند که این سیستم می‌توانست در جلوگیری کم ارزش شدن قیمت ارز، بالا رفتن نرخ تورم و‌... برای تمامی کشورها موثر و کارساز باشد. اما با این وجود سو استفاده قدرت‌های بزرگ از این سیستم، باعث شد که برای همیشه کنار برود و به تاریخ بپیوندد. 

برای خرید آنلاین طلای خام یا آب شده بدون اجرت با مشاورین و کارشناسان مجموعه معتبر و خوشنام طلاسی تماس حاصل فرمایید.

سوالات متداول 

• مهم‌ترین مزیت سیستم استاندارد طلا چه بود؟

مهم‌ترین مزیت آن را می‌توان جلوگیری از تورم و کم ارزش شدن پول دانست. 

• مهم‌ترین فاکتور منفی سیستم استاندارد چه بود؟

مهم‌ترین فاکتور منفی آن نایاب بودن طلا بود. چون این سیستم نیاز به طلا در حجم بالایی داشت و از طرفی هم استخراج طلا با این حجم بسیار دشوار بود. 

• چرا سیستم استاندارد نقره و طلا روی کار آمد؟

به علت کمیاب بودن طلا، در واقع کارشناسان سعی کردند کمبود طلا در سیستم استاندارد را با نقره جبران و تامین کنند.