شرکت سپرده گذاری مرکزی (نحوه سرمایه‌گذاری در کارگزاری مرکزی)

بازار بورس ایران که از سال ۱۳۴۶ آغاز به کار کرد، به مرور به یکی از مهم‌ترین بازارهای مالی کشور تبدیل شده است. این بازار به دلیل نداشتن مکان فیزیکی برای معاملات، به واسطه‌هایی نیاز دارد که ارتباط بین فعالان را برقرار کنند. در ابتدا، این واسطه‌ها کارگزاران بودند، اما با توسعه بورس، سازمان بورس اوراق بهادار سامانه‌ای به نام "شرکت سپرده‌ گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه" ایجاد کرد. این سامانه برای افزایش سرعت، امنیت و کارایی معاملات در بازار طراحی شده است. نحوه عملکرد آن برای سرمایه‌گذاران اهمیت زیادی دارد. با طلاسی همراه باشید.

شرکت سپرده گذاری مرکزی چیست؟

شرکت سپرده‌ گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات)، به عنوان یکی از نهادهای کلیدی بازار سرمایه، واسطه‌ای بین سرمایه‌گذاران و بازار بورس است که فعالیت‌های آن به صورت غیرمستقیم و الکترونیکی انجام می‌شود. برخلاف بازارهای سنتی که معاملات فیزیکی انجام می‌گیرد، در بازار سرمایه معاملات به صورت الکترونیکی و با استفاده از سامانه‌های خاصی مانند سمات صورت می‌پذیرد.

این شرکت از سال ۱۳۸۴ با هدف افزایش امنیت و کارایی در بازار بورس، کاهش ریسک و تسهیل فرآیند معاملات ایجاد شد. سمات وظیفه ثبت، نگهداری، انتقال مالکیت اوراق بهادار و تسویه وجوه را بر عهده دارد. تسویه وجوه به معنای انتقال مالکیت اوراق از فروشنده به خریدار و همچنین انتقال وجه از خریدار به فروشنده است.

تمامی سرمایه‌گذاران برای انجام معاملات بورسی و فرابورسی خود نیازمند استفاده از این سامانه هستند. این شرکت علاوه بر تأمین امنیت و تسهیل در معاملات، خدمات متعددی مانند ثبت اطلاعات اوراق، مدیریت تغییرات در مالکیت و پیگیری امور مربوط به تسویه وجوه را ارائه می‌دهد.

به طور خلاصه، سمات نقش مهمی در تسهیل و تسریع فرآیند معاملات در بازار سرمایه ایفا می‌کند و برای حفظ امنیت و کاهش ریسک در این بازار اهمیت زیادی دارد.

بیشتر بدانید: اهرم مالی چیست؟ مزایا و معایب استفاده از اهرم مالی در بورس

 

خدمات شرکت سپرده‌ گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه

شرکت سپرده گذاری مرکزی بورس اوراق بهادار تهران به عنوان واسطه‌ای میان سرمایه‌گذاران و بازار سرمایه، با ارائه خدمات متعدد، به ایجاد نظم، کاهش ریسک و حفظ امنیت در معاملات کمک می‌کند. این شرکت با ابزارهای الکترونیکی و روش‌های نوین، خدمات خود را به فعالین بازار سرمایه ارائه می‌دهد. در ادامه به بررسی وظایف و خدمات این شرکت پرداخته شده است.

• افتتاح و نگهداری حساب سرمایه‌گذاران سمات مسئول افتتاح حساب برای سرمایه‌گذاران در بازارهای بورس و فرابورس است و وجوه آن‌ها را در این بازارها مدیریت می‌کند. این حساب‌ها به سرمایه‌گذاران امکان انجام معاملات و کنترل دارایی‌های خود را می‌دهد.
• ثبت و تسویه معاملات یکی از وظایف اصلی سمات، ثبت، کدگذاری و نگهداری اطلاعات معاملات انجام شده در بازارهای مختلف مالی است. این شامل تسویه معاملات اوراق بهادار، کالاها و سایر ابزارهای مالی می‌شود که از طریق ابزارهای الکترونیکی انجام می‌گیرد.
• پذیرش سپرده و اوراق بهادار به امانت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به عنوان نهادی برای پذیرش و امانت گرفتن انواع اوراق بهادار فعالیت می‌کند. سرمایه‌گذاران می‌توانند اوراق بهادار خود را به امانت بگذارند و از خدمات نظارتی و مدیریتی این شرکت بهره‌مند شوند.
• کنترل و مدیریت اوراق وثیقه‌شده سمات امکاناتی را برای مدیریت اوراق بهادار وثیقه‌شده به افراد حقیقی و حقوقی ارائه می‌دهد. این خدمات شامل کنترل و مدیریت این اوراق و تسهیل امور مالی مرتبط با آن‌ها است.
• گزارش‌دهی به فعالین بازار سرمایه سمات گزارش‌های مختلفی را که فعالین بازار سرمایه به آن‌ها نیاز دارند، تهیه کرده و به آن‌ها ارائه می‌دهد. این گزارش‌ها به سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گیری‌های مالی و معاملاتی کمک می‌کند.
• خدمات مشاوره‌ای و تجاری شرکت سمات به فعالین بازار سرمایه خدمات مشاوره‌ای در زمینه‌های تجاری، مالی و معاملاتی ارائه می‌دهد و این خدمات به بورس‌های مختلف از جمله بورس کالا و فرابورس نیز گسترش پیدا کرده است.
• همکاری با بورس‌های جهانی سمات با سایر بورس‌های جهانی و نهادهای مربوطه همکاری می‌کند تا بازار سرمایه ایران را به استانداردهای بین‌المللی نزدیک‌تر کند و فرصت‌های بین‌المللی بیشتری برای سرمایه‌گذاران فراهم کند.
• اداره صندوق تضمین تسویه یکی دیگر از وظایف سمات، ایجاد و اداره صندوق تضمین تسویه است که امنیت تسویه معاملات را تضمین کرده و ریسک‌های موجود در این حوزه را به حداقل می‌رساند.
• ارائه گواهی تغییر کارگزار ناظر شرکت سمات به سهامداران این امکان را می‌دهد که در صورت تمایل، درخواست تغییر کارگزار ناظر خود را ثبت کرده و گواهی لازم را دریافت کنند.

 

وظایف شرکت سپرده ‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه

علاوه بر خدمات فوق، سمات مسئول انجام اقدامات شرکتی مهمی است که شامل تشکیل مجامع عمومی شرکت‌ها، مدیریت اطلاعات مربوط به تقسیم سود و حق تقدم سهام می‌شود. این شرکت همچنین به عنوان واسطه‌ای در مبادلات اوراق بهادار مانند قرض‌دهی و قرض‌گیری نیز فعالیت دارد و نقش کلیدی در برقراری نظم در بازار سرمایه ایفا می‌کند.

 

نحوه ورود به شرکت سپرده ‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، یا به اختصار سمات، به‌عنوان یکی از نهادهای کلیدی در بازار سرمایه ایران، خدمات متنوعی به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهد. برای دسترسی به این خدمات و انجام معاملات، سرمایه‌گذاران نیاز به ورود به سامانه‌های مختلف این شرکت دارند. در ادامه، مراحل ورود به کارگزاری مرکزی و سامانه‌های وابسته آن را به‌تفصیل توضیح می‌دهیم.

۱. ثبت‌نام در سامانه سجام

قبل از هرگونه اقدامی برای ورود به سایت سمات، کلیه افراد ملزم به ثبت‌نام در سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) هستند. این سامانه برای ثبت و نگهداری اطلاعات کلیه سرمایه‌گذاران طراحی شده و احراز هویت در آن، گام اول و ضروری برای ورود به سایر سامانه‌هاست.

مراحل ثبت‌نام در سجام:

• بازدید از سایت سجام: ابتدا به آدرس اینترنتی سجام مراجعه کنید.
• پرکردن فرم ثبت‌نام: در این مرحله، باید اطلاعات شخصی خود را به‌طور دقیق و کامل وارد کنید. این اطلاعات شامل نام، نام خانوادگی، شماره ملی، تاریخ تولد و اطلاعات تماس می‌شود.
• احراز هویت: پس از تکمیل فرم، لازم است به یکی از شعب تعیین‌شده برای احراز هویت مراجعه کنید. در این مرحله، مدارک شناسایی شما (مانند کارت ملی و شناسنامه) بررسی خواهد شد.
• دریافت کد ملی سجام: پس از احراز هویت، یک کد ملی سجام به شما تعلق خواهد گرفت که برای ورود به سامانه‌های دیگر مورد نیاز است.

۲. ورود به سامانه سمات

پس از ثبت‌نام و احراز هویت در سجام، برای ورود به سامانه سمات به این آدرس مراجعه کنید. در این سامانه، چندین درگاه مختلف وجود دارد که به شرح زیر است:

۲.۱. سامانه کارا

این سامانه مخصوص کارگزاران و فعالین بازار سرمایه طراحی شده است. از طریق این درگاه، کارگزاران می‌توانند به خدمات مختلف مربوط به معاملات و مدیریت اوراق بهادار دسترسی پیدا کنند.

۲.۲. سامانه سجام

این سامانه همان‌طور که ذکر شد، برای مدیریت اطلاعات سرمایه‌گذاران و ثبت نام در سجام کاربرد دارد. سرمایه‌گذاران با مراجعه به این سامانه می‌توانند اطلاعات خود را به‌رو‌زرسانی کنند و وضعیت ثبت‌نام خود را پیگیری کنند.

۲.۳. سامانه IPS

این سامانه به منظور اطلاع‌رسانی به سهام‌داران از وضعیت دارایی‌های آن‌ها طراحی شده است. با ورود به این سامانه و وارد کردن نام کاربری و رمز عبور، سهامداران می‌توانند به اطلاعات مالی و وضعیت دارایی‌های خود دسترسی پیدا کنند.

۲.۴. میز خدمت

فعالین بازار سرمایه می‌توانند از طریق درگاه میز خدمت تمامی خدمات مورد نیاز خود را به‌صورت الکترونیکی و بدون نیاز به مراجعه حضوری دریافت کنند. این خدمات شامل درخواست‌ها، مشاوره‌ها و پیگیری وضعیت درخواست‌ها می‌شود.

۲.۵. توثیق سهام

این درگاه به افراد حقیقی و حقوقی این امکان را می‌دهد که اوراق بهادار و سهام خود را وثیقه‌گذاری کنند و همچنین حساب سپرده‌های خود را کنترل کنند.

۲.۶. سامانه DDN

این سامانه به‌منظور حفظ شفافیت و اطلاع‌رسانی در بازار سرمایه طراحی شده است. از طریق این درگاه، سرمایه‌گذاران می‌توانند با ناشران سهام ارتباط برقرار کرده و اطلاعات مورد نیاز خود را دریافت کنند.

 

نکات مهم برای ورود به سامانه سمات

از جمله مهم‌ترین نکاتی که باید هنگام ورود به شرکت سپرده‌ گذاری مرکزی مدنظر خود قرار دهید عبارت‌اند از:

• اطمینان از امنیت اینترنت: قبل از ورود به هر یک از سامانه‌ها، اطمینان حاصل کنید که اینترنت شما ایمن و قابل اعتماد است. استفاده از شبکه‌های عمومی ممکن است ریسک‌هایی به همراه داشته باشد.
• حفظ اطلاعات کاربری: رمز عبور و اطلاعات کاربری خود را در محل امنی نگهداری کنید و از اشتراک‌گذاری آن با دیگران خودداری کنید.
• به‌روز نگه‌داشتن اطلاعات: اطمینان حاصل کنید که اطلاعات ثبت‌شده در سامانه سجام و دیگر سامانه‌ها به‌روز و دقیق باشد. در صورت تغییر اطلاعات شخصی، حتماً نسبت به به‌روزرسانی آن‌ها اقدام کنید.

بیشتر بدانید: اصطلاحات بورس آشنایی با ۱۷ اصطلاح مهم که باید بدانید!

 

سخن پایانی

ورود به شرکت سپرده ‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) برای سرمایه‌گذاران و فعالین بازار سرمایه امری ضروری است. با رعایت مراحل ذکر شده و توجه به نکات امنیتی، می‌توانید به‌راحتی به خدمات متنوع این شرکت دسترسی پیدا کرده و در بازار سرمایه ایران فعالیت کنید. ثبت‌نام در سامانه سجام و سپس ورود به سامانه‌های مرتبط، کلید ورود به این دنیای مالی و اقتصادی است که می‌تواند فرصت‌های بسیاری را برای شما فراهم کند.